De huidige plannen voor energie, industrie en vervoer schieten tekort als we de wereldwijde temperatuurstijging onder de 1,5°C willen houden. Volgens wetenschappers moet Europa de CO2-uitstoot met 90 tot 95 procent verminderen binnen 16 jaar. Met de bestaande maatregelen is dat simpelweg onhaalbaar.
Om het klimaatdoel van maximaal 1,5 °C opwarming te halen, moeten we in Europa echt het roer omgooien. De Adviesraad van de EU voor Klimaatverandering adviseert om fossiele brandstoffen nog drastischer uit te faseren dan nu al het plan is. En dat terwijl bestaande plannen stevig door veel stakeholders bekritiseerd worden.
Neem het recente akkoord over de Euro 7-norm – vooral dankzij de Nederlandse en Duitse Europarlementariërs is deze norm uiteindelijk een stuk milder geworden dan was voorgesteld. Terwijl producenten worstelen met de snelle overstap naar elektrische auto’s, maken politici zich zorgen over de economische impact. Maar de eisen waren bedoeld om de uitstoot in het verkeer sneller terug te dringen – en die zijn nu verwaterd.
Deze versoepeling laat zien dat verdergaande maatregelen lastig te realiseren zijn. Terwijl wetenschappers herhaaldelijk waarschuwen: als we doorgaan zoals nu, brengen de kosten van klimaatverandering de Europese economie veel meer schade toe dan tijdelijk minder productie of het omvallen van een fabrikant. Toch blijft er politiek vooral aandacht voor de korte termijn van het bedrijfsleven, in plaats van voor de structurele uitdagingen die ons klimaat wacht.
Het advies van de EU-Adviesraad – grotendeels bestaande uit wetenschappers – is duidelijk: vóór 2040 moet de uitstoot met 90 tot 95% omlaag. Je zou het bijna niet serieus nemen, als je kijkt naar de stroperige Europese besluitvorming tot nu toe. De EU bevestigde haar opgave vanuit het Parijsakkoord nog eens: maximaal 1,5°C temperatuurstijging ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Maar zelfs de meest recente plannen voldoen hier nog lang niet aan.
De laatste cijfers van het Global Carbon Project liegen er niet om: in 2024 kwam de uitstoot uit energie en cementproductie alleen al uit op bijna 37 miljard ton CO2. Zonder de scherpe beperking die wetenschappers nu voorstellen, bereiken we die 1,5 °C-opwarming al rond 2030. We lopen dus duidelijk achter de feiten aan.
Om echt verschil te maken, moet een groot deel van de industrie, energiewinning en het verkeer radicaler vergroenen: óf volledig klimaatneutraal worden. Dat vraagt om ingrijpende transities. Simpele maatregelen – denk aan het installeren van extra warmtepompen, het geleidelijk beperken van fossiele verwarmingssystemen, of het trage tempo van elektrische mobiliteit – zijn bij lange na niet voldoende.
| Praktische tips voor de toekomst |
|
Het is duidelijk: als Nederland en Europa hun welvaart willen behouden, zullen we nú serieus moeten investeren in transitie en innovatie. Het kwartje lijkt langzaam te vallen, maar stilstaan is geen optie meer. De tijd dringt: 2040 is dichterbij dan je denkt.
