Heeft u het ook wel eens meegemaakt? U plant een reis van Amsterdam naar Berlijn, bekijkt de prijs van een treinkaartje… en schrikt. De vlucht met Ryanair of Wizz Air is soms drie keer goedkoper. Het klinkt aantrekkelijk, maar volgens experts van onder meer Greenpeace is deze prijsdisbalans niet alleen onlogisch, maar zelfs schadelijk voor het klimaat.

De klimaatimpact van vliegen versus treinen

Verschillende internationale onderzoeken, zoals het rapport “Transport and Environment” uit 2020, tonen glashelder aan: vliegen stoot per reiziger aanzienlijk meer broeikasgassen uit dan reizen per trein. Voor Europese afstanden kan de trein tot wel 90% minder uitstoot veroorzaken dan het vliegtuig.

En toch zijn vliegtickets voor populaire trajecten vaak veel goedkoper dan een ritje met de NS International of de Belgische NMBS. Een paradox die Greenpeace in 2025 opnieuw op de kaart zet.

Hoe kan een ticket naar Spanje goedkoper zijn dan de trein naar Groningen?

Budgetmaatschappijen als Ryanair en Wizz Air drukken hun prijzen tot het minimum. Volgens Greenpeace doen ze dit bewust om treinreizen onaantrekkelijk te maken. Zo vergroten zij hun marktaandeel – maar ook de CO₂-uitstoot. Overheden subsidiëren vliegvelden, terwijl internationale treinen te maken hebben met btw, complexe infrastructuur en soms hoge boekingskosten.

• Vliegtickets zijn vaak vrijgesteld van btw
• De luchtvaartaccijns ligt nog steeds veel lager dan bijvoorbeeld accijns op benzine of diesel
• Spoorwegen betalen juist voor hun infrastructuur en energiebelasting

Greenpeace: “Het huidige systeem beloont vervuiling”

Volgens de organisatie is het schrijnend dat slechts 1 procent van de wereldbevolking verantwoordelijk is voor meer dan de helft van de CO₂-uitstoot door vliegreizen. Maar de gevolgen – denk aan extremere stormen, luchtwegaandoeningen of geluidsoverlast – treft ons allemaal.

“De luchtvaart is een van de meest schadelijke industrieën wereldwijd. De gevolgen van haar groei reiken tot ver buiten de luchthavens zelf”, aldus Greenpeace in hun meest recente rapport.

Zijn treinen echt zoveel groener?

Ja. Cijfers uit verschillende studies bevestigen het: de spoorwegen zijn in Europa verantwoordelijk voor slechts 1 procent van de koolstofuitstoot door transport. Ter vergelijking: vliegtuigen zijn goed voor ongeveer 13 tot 15 procent. Enkel autoverkeer – vooral met ouderwetse dieselwagens – scoort slechter.

Initiatieven als de Nightjet of de Eurostar worden geprezen door klimaatgroepen. Wist u trouwens dat Nederland met de Intercity Direct en de groene NS-treinen internationaal gezien steeds beter scoort op duurzaamheid?

Wat kan er beter? Concrete stappen voor eerlijker vervoer

• Voer een eerlijke CO₂-belasting in voor de luchtvaart
  Zo worden tickets realistischer geprijsd en wordt de milieuschade meegenomen in de kosten.
• Maak treinreizen fiscaal aantrekkelijker
  Verlaag de btw op internationale treinreizen of maak ze zelfs tijdelijk btw-vrij, zoals al gebeurt bij sommige binnenlandse verbindingen in Nederland.
• Investeer in het Europese spoornet
  Een snellere, betrouwbaardere verbinding tussen grote steden maakt de trein echt een sterk en duurzaam alternatief.

Blik vooruit: Durf te kiezen voor klimaatvriendelijk reizen

Door als consument vaker voor de trein te kiezen – en door overheden scherp te houden met beleid – kunnen we anno 2025 het verschil maken. Het moment is aangebroken om reizen in Europa makkelijker, goedkoper én schoner te maken.

Dus de volgende keer dat u tussen Schiphol en Utrecht zit te twijfelen: bedenk wat uw keuze betekent voor uw portemonnee én het klimaat. En deel dit artikel gerust met anderen die ook graag duurzaam op pad willen.