Stel je een dag voor waarop de snelwegen in Nederland leeg zijn – geen files, geen toeterende auto’s. Volgens Markus Duesmann, de directeur van Audi en een van de kopstukken binnen het Volkswagen-concern, is dat precies het soort maatregel waar we misschien niet meer omheen kunnen in het licht van de huidige energie- en klimaatcrisis.

Waarom autoloze dagen?

Het concept is niet nieuw. In Duitsland werden soortgelijke dagen al in de jaren ’70 ingevoerd, destijds als reactie op de oliecrisis. Duesmann wijst erop dat zulke ‘radicale’ oplossingen soms nodig zijn wanneer conventionele maatregelen niet meer volstaan. Bij een serieuze crisis zou de automobiele mobiliteit tijdelijk volledig op pauze kunnen worden gezet.

Ook in Nederland klinkt deze gedachte niet vreemd: steden zoals Amsterdam en Utrecht experimenteren de laatste jaren steeds vaker met fietszones en autoloze zondagen. Het doel ligt voor de hand: minder CO₂-uitstoot, maar ook schonere lucht en meer veiligheid in de stad.

Lagere snelheidslimieten: doet het echt wat?

• Minder uitstoot: Trager rijden leidt direct tot minder brandstofverbruik en dus minder vervuiling.
• Veiligere wegen: Hoe lager de snelheid, hoe minder (ernstige) ongelukken.
• Rust voor de omgeving: Minder lawaai en trillingen, vooral op plekken dichtbij woonwijken.

Milieuorganisaties als Milieudefensie en Natuur & Milieu pleiten hier al jaren voor. Zij zien strengere snelheidslimieten en autoloze dagen als concrete stappen richting de klimaatdoelen van de EU in 2030.

Inspiratie van het Europese mobiliteitsweek

Het idee van autoloze dagen wordt elk jaar opnieuw tastbaar gemaakt tijdens de Europese Mobiliteitsweek (16-22 september), waarbij honderden Nederlandse gemeenten meedoen. Op 22 september wordt traditioneel een autoloze dag gehouden. In steden als Groningen, Nijmegen en Rotterdam zijn die dagen inmiddels een bekend fenomeen.

Praktische tips: begin klein, maak impact

• Laat de auto minimaal één dag per week staan en pak de fiets – het scheelt al snel honderden kilo’s CO₂ per jaar.
• Overweeg thuiswerken op geplande autoloze dagen (tip: check het beleid van je werkgever, er is steeds meer flexibiliteit sinds 2021).
• Doe mee aan lokale initiatieven zoals de fietsparade in Utrecht of ‘de Groene Loper’ in Maastricht.

Wist u dit?

In 2024 werd in Amsterdam het eerste echte autoloze woonblok in Nederland geopend. Bewoners delen elektrische deelauto’s en fietsen, en het resultaat: de luchtkwaliteit steeg voelbaar binnen een jaar.

Is Nederland klaar voor deze stap?

De discussie laait telkens weer op: zijn wij bereid onze gewoonten aan te passen voor het grotere goed? Steeds meer mensen – en bedrijven zoals Audi – denken van wel. De toekomst van mobiliteit vraagt nu om lef én samenwerking. Wie weet, misschien worden de autoloze dagen straks net zo normaal als Koningsdag of de vierdaagse!