Vanaf 2025 willen Europese milieuorganisaties een totaalverbod op de zogeheten PFAS, de beruchte ‘eeuwige chemicaliën’. Deze stoffen zitten in producten die u waarschijnlijk dagelijks gebruikt – van teflonpannen tot regenkleding. Nu komt er steeds meer druk op Den Haag én Brussel om door te pakken.

PFAS kunnen onschuldig lijkende producten, zoals een boterhamzakje of regenjas, ineens bedenkelijk maken voor uw gezondheid.

Waar hebben we het over? PFAS als onzichtbare bedreiging

PFAS – voluit per- en polyfluoralkylstoffen – staat bekend als een onverslijtbare groep chemicaliën. Ze maken producten water- en vuilafstotend: denk aan Gore-Tex-jassen van Bever, populaire anti-aanbakpannen of waterafstotende sneakers, maar ook voedselverpakkingen van uw lokale supermarkt. In Nederland vinden we ze inmiddels zelfs terug in oppervlaktewater en ons eigen drinkwater.

Gezondheidsrisico’s die niet te negeren zijn

Het aantal alarmerende onderzoeken over PFAS groeit snel. Tegelijkertijd is het voor consumenten lastig: deze stoffen zijn niet zichtbaar, niet te ruiken en zitten in uiteenlopende producten. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn bepaalde PFAS in verband gebracht met hogere risico’s op kanker aan nieren, testikels, prostaat of eierstokken.

• Volgens Europese schattingen overschrijdt 14% van de tieners inmiddels de veilige PFAS-normen.
• De stoffen hopen zich op in het lichaam en breken nauwelijks af.
• Zelfs ongeboren kinderen worden al blootgesteld, maar lang niet alles is bekend over effecten op baby’s en via borstvoeding.

Waarom pleiten organisaties voor een verbod in 2025?

Greenpeace, Friends of the Earth Europe en het Nederlandse Milieudefensie staan met veertig Europese organisaties achter deze oproep. Hun motivatie is ronduit urgent: een totaalverbod moet consumenten binnen de kortst mogelijke tijd beschermen. Zij eisen een verbod op alle PFAS in consumentengoederen vanaf 2025, en na een overgangsperiode zijn ook industriële toepassingen vanaf 2030 aan de beurt.

Karolína Brabcová van milieuorganisatie Arnika verwoordt het treffend:

“We hebben keer op keer aangetoond dat PFAS voorkomen in voedselverpakkingen, kleding en cosmetica. Europa moet snel handelen om de gezondheidsrisico’s voor miljoenen burgers te beperken. Een verbod in de hele EU vóór 2025 is geen luxe, het is pure noodzaak.”

Wat kunt u zelf doen?

• Kies waar mogelijk voor PFAS-vrije alternatieven. Steeds meer merken – van Dille & Kamille tot Nomad – bieden bewust veilige producten.
• Let bij het kopen van pannen of regenkleding op keurmerken als PFAS-vrij.
• Ondersteun initiatieven en petities die aandacht vragen voor dit onderwerp, zoals Nature & Environment of lokale burgeracties in het Groene Hart.

De komende tijd: houdt de discussie in de gaten

De PFAS-discussie zal in 2025 onverminderd actueel blijven. Nationale overheden, de Europese Commissie én bedrijven staan onder toenemende druk om verantwoordelijkheid te nemen. In Nederland wordt binnenkort een verbod op PFAS in wegwerpverpakkingen besproken, en wordt er scherp gekeken naar eisen aan de industrie – bijvoorbeeld bij chemiegigant Chemours in Dordrecht.

Wie gezond wil blijven én onze leefomgeving schoon, doet er goed aan om zelf kritisch te blijven op de keuzes in de keuken en kledingkast. Is het tijd voor die nieuwe pan? Kijk dan net even verder dan het prijskaartje. De wereld verandert – en u kunt het verschil maken, elke dag opnieuw.