Op het historische Malostranské-plein in Praag verscheen deze week een opvallend kunstwerk: de Fosilosaurus. Geen alledaagse dinosaurus, maar een metershoge opblaasbare verschijning, samengesteld uit herkenbare elementen van de mijnbouw en verbranding van fossiele brandstoffen. Het doel was helder: een krachtig statement maken tegen de aanhoudende afhankelijkheid van steenkool, olie en gas. Opmerkelijk aan deze actie is de oproep die wereldwijd steeds luider klinkt — ook in Nederland.

Wat is de Fosilosaurus en waarom staat hij er?

De activistengroepen Hnutí DUHA en Limity jsme my willen met deze dino waarschuwen: doorgaan op de huidige voet is een doodlopende weg. De Fosilosaurus houdt ons een spiegel voor — blijven vasthouden aan oude energiebronnen is net zo achterhaald als het tijdperk van de dinosauriërs zelf.

Tijdens de actie riepen de organisatoren politici op flink tempo te maken met afscheid nemen van internationale verdragen die investeringen in fossiel stimuleren, zoals het beruchte Energy Charter Treaty. Nederland voerde hierover in 2024 al stevig debat in de Tweede Kamer en veel burgers volgen de ontwikkelingen op de voet.

Waarom raakt dit onderwerp ook Nederland?

• Kwetsbaarheid voor energiemarkten: De recente energiecrises — denk aan de gasprijs-explosie van 2022 — laten zien hoe afhankelijk we zijn van externe spelers.
• Laatste kolencentrales sluiten? De toekomst van de kolencentrales in Eemshaven, Maasvlakte en Geertruidenberg is nog onzeker, maar de roep om sluiting groeit.
• Lokaal opgewekte energie neemt toe: Steeds meer Nederlanders investeren in zonnedaken, windturbines en biogas-installaties op veehouderijen.

Praktische tips om duurzamer te worden

Misschien denkt u: “Dat lost de politiek wel op.” Toch is er veel dat u zelf kunt doen. Hier wat concrete ideeën:

• Zet lokale groene stroomleveranciers zoals Vandebron, Greenchoice of Pure Energie op uw radar.
• Overweeg zonnepanelen — de installatietijd in 2025 bedraagt gemiddeld nog maar 3 weken.
• Scheid uw gft-afval en steun daarmee biogasprojecten in uw gemeente.
• Praat mee tijdens lokale inspraakavonden over nieuwe wind- of zonne-initiatieven.

Wat zeggen experts?

Karel Polanecký, energie-expert binnen de internationale klimaatbeweging, verwoordt het krachtig:

“Zonder fossiele brandstoffen zullen we verder moeten — dat is geen verrassing meer. De geopolitieke crises van de afgelopen jaren benadrukken vooral de onzekerheid rondom aardgas. Snelle groei van duurzame energie en efficiëntie is op korte termijn echt de enige manier om onze afhankelijkheid te doorbreken.”

De toekomst: dino of pionier?

De les van de Fosilosaurus is even simpel als actueel: fossiele brandstoffen horen thuis in het verleden. Of we straks pronken met innovatieve energieprojecten of blijven aanmodderen in het tijdperk van de dino’s, dat is aan Nederland zelf. Eén ding is zeker: delen en praten over dit onderwerp zet aan tot verandering — zelfs al is het maar op het schoolplein, in de sportkantine of tijdens een fietstocht door de duinen.