Uit recent onderzoek blijkt dat gasfornuizen krachtige broeikasgassen zoals methaan lekken, zelfs wanneer ze uitgeschakeld zijn. Wat veel mensen verrast: deze onzichtbare uitstoot wordt nauwelijks gemeten of gecontroleerd, terwijl de impact ervan op het klimaat vergelijkbaar is met die van honderdduizenden auto’s alleen al in de Verenigde Staten.

Gasfornuis in een typisch Nederlands huishouden.
Foto: Steve Buissinne via Pixabay

De wetenschap dat koken op gas leidt tot uitstoot van schadelijke stoffen zal weinig mensen verbazen. Maar een recente studie van de Stanford University onthulde iets wat bij velen onbekend is: gasfornuizen stoten ook methaan uit als ze helemaal niet in gebruik zijn. Dat roept vragen op over het dagelijks gebruik van gasfornuizen in ons land, waar ze in veel woningen de standaard zijn.

Nieuw of oud fornuizen: de lekkages blijven gelijk

Er zijn in de afgelopen jaren talloze internationale onderzoeken geweest naar de invloed van gasfornuizen op onze luchtkwaliteit. Een opvallende conclusie is dat het niet uitmaakt of een gasfornuis splinternieuw of al decennia oud is: de lekkage van methaan blijft min of meer hetzelfde.

Het onderzoeksteam van Stanford bestudeerde 53 huishoudens in Californië met fornuizen van drie tot dertig jaar oud. Ze observeerden dat 1,3 procent van het gebruikte gas als ongebruikt methaan in de lucht terechtkomt. Voor het perspectief: methaan is als broeikasgas tot wel 80 keer krachtiger dan koolstofdioxide.

Droge cijfers, maar grote gevolgen

De meeste metingen tot nu toe richten zich op uitstoot tijdens het koken zelf. Wat het onderzoek van de Amerikaanse wetenschappers uniek maakt, is dat zij ook keken naar de periodes wanneer het fornuis uit stond. Juist dan is het grootste deel van de methaanlekkage te vinden: meer dan driekwart van de jaarlijkse uitstoot komt vrij terwijl er helemaal niet gekookt wordt!

“Het is opvallend dat er zo weinig bekend is over hoeveel aardgas er in de lucht van onze huizen terechtkomt via kleine lekken of onvolledige verbranding,” aldus hoofdonderzoeker Eric Lebel. Dit inzicht is ook relevant voor Nederlandse huizen, waar gasfornuizen nog altijd de norm zijn, ondanks de groeiende populariteit van inductie sinds 2024.

Methaan: de stille klimaatspeler in huis

Wanneer we naar de cijfers kijken, beseffen we pas echt de omvang van het probleem. Alleen al de Amerikaanse gaskooktoestellen stoten jaarlijks evenveel CO₂-equivalenten uit als een half miljoen benzineauto’s. In Europa – waar Nederland nog steeds miljoenen gasfornuizen telt, ondanks de energietransitie – is de totale methaanuitstoot door huishoudelijke gasapparatuur nog niet eens nauwkeurig in kaart gebracht.

De methaanlekkage wordt niet standaard gecontroleerd of gemeten tijdens onderhoud, wat betekent dat veel uitstoot ongemerkt blijft. Niet voor niets zetten steeds meer gemeenten in ons land, waaronder Amsterdam en Rotterdam, in op aardgasvrije wijken en overstap naar elektrisch koken – en met goede reden.

Wat betekent dit voor u?

• Overweegt u een nieuw fornuis? Denk dan aan een overstap naar inductie – deze techniek is veiliger, efficiënter en stoot niets uit binnenshuis.
• Heeft u een gasfornuis? Laat het toestel regelmatig onderhouden om onnodige lekkages te voorkomen, hoewel niet alle methaanlekken ontdekt kunnen worden.
• Ventileer uw keuken extra goed na het koken en wees alert op gaslucht – met name bij oude of matig onderhouden exemplaren.

De impact van uw gasfornuis op het klimaat lijkt misschien gering, maar samen kunnen we duizenden kilo’s broeikasgassen besparen door bewuste keuzes te maken. Tijd voor een frisse blik op onze dagelijkse keukenrituelen – de toekomst van Nederland is aardgasvrij, en met z’n allen zetten we nu de eerste stappen.