De Tsjechische regering onder leiding van premier Petr Fiala heeft aangekondigd het gebruik van steenkool voor energieproductie uiterlijk in 2033 te willen stopzetten. Europese organisaties vinden deze deadline echter te laat. Zij pleiten ervoor dat Tsjechië, net als buurlanden, uiterlijk in 2030 volledig afstapt van kolen.
Premier Petr Fiala
Foto: Fotograf1978, CC BY-SA 4.0
De Europese trend: snellere afscheid van kolen
Het debat over het uitfaseren van steenkool woedt in vrijwel elke EU-lidstaat. Waar landen als Nederland en Duitsland inmiddels heldere deadlines hebben gesteld, blijft Tsjechië achter. Eerder bepleitte het nationale Waardekolencomité om te wachten tot 2038, maar onder druk van de nieuwe regering is die datum naar voren gehaald. Toch klinkt er uit Europese hoek stevige kritiek op het plan om pas in 2033 te stoppen.
Waarom 2030 het nieuwe streven moet zijn
- Klimatologische urgentie: Klimaatrapporten, waaronder die van het KNMI en internationale instanties, benadrukken dat een snellere kolenuitfasering cruciaal is om de klimaatdoelen van Parijs te halen.
- Regionaal voorbeeld: Landen als Nederland schroeven hun plantaardige economie razendsnel op. Steeds meer gemeenten, denk aan Rotterdam of Utrecht, stappen over op energie uit wind en zon en verwachten uiterlijk 2030 volledig kolenvrij te zijn.
- Europese druk: Organisaties als Europe Beyond Coal sporen lidstaten aan zo snel mogelijk te stoppen met kolen. Hun boodschap klinkt ook in Brussel luid en duidelijk: 2033 is simpelweg te laat.
Reacties uit het veld – Tsjechië op een kruispunt
Zoals Lukáš Hrábek, woordvoerder van Greenpeace Tsjechië, het formuleert:
“We zien dat Europese landen steeds sneller afscheid nemen van kolen. Wij verwachten dat Tsjechië uiteindelijk het pad van zijn buurlanden volgt en uiterlijk in 2030 overgaat naar duurzame energie. Zelfs de huidige deadline van 2033 stuurt een duidelijk signaal naar de mijnsector: uitbreiden van Bílina of oudere kolencentrales moderniseren is niet langer logisch.”
Wat betekent dit voor Nederland?
Ook in Nederland zijn deze discussies uiterst relevant. Nederlandse energieproducenten als Eneco en Vattenfall zetten vol in op zonneparken en wind op zee. Voor burgers kan overstappen naar groene energie – bijvoorbeeld via lokale energiecoöperaties – niet alleen bijdragen aan het klimaat, maar op termijn mogelijk ook de energierekening verlagen.
Praktische tips: zo draagt u bij aan een kolenvrije toekomst
- Controleer uw huidige energieleverancier: overstappen kan eenvoudig via Consumentenbond Energie Vergelijken.
- Investeer in zonnepanelen: dankzij recente subsidies en dalende prijzen wordt het zelf opwekken van stroom steeds aantrekkelijker.
- Denk aan elektrisch rijden of deelvervoer; steeds meer steden, zoals Eindhoven en Groningen, stimuleren elektrisch rijden en vergroenen het openbaar vervoer.
- Praat mee: lokale initiatieven zoals buurtbijeenkomsten bieden kans om samen versnelling te realiseren.
Een persoonlijk toekomstbeeld
Als redacteur merk ik hoe breed de steun groeit voor een Europa zonder kolen. Maar het is duidelijk: elke extra vijf jaar betekent meer uitstoot, meer gezondheidsklachten en minder vooruitgang. Daarom hoop ik dat Tsjechië – maar ook landen dichter bij huis – vaart maken met deze overgang. De technologie is er, het draagvlak groeit, nu de ambitie nog.
Conclusie
De boodschap van Europese organisaties is helder: wacht niet tot 2033, maar grijp nú de kans om over te stappen op schone energie. Wat Tsjechië doet, heeft invloed op buren, economie en klimaat. Laten we als Nederland vooral blijven doorpakken en anderen inspireren.
