Op de Papoura-heuvel bij Kastelli stuiten archeologen op uniek Minoïsch bouwwerk

Op de top van de Papoura-heuvel, ten noordwesten van Kastelli op het Griekse eiland Kreta, hebben archeologen een vondst gedaan die zorgt voor hoofdbrekens én opwinding onder experts. Tijdens werkzaamheden aan het nieuwe luchthavenproject kwam een reusachtige ringvormige stenen structuur tevoorschijn, naar schatting zo’n 4.000 jaar oud. Het gaat om één van de grootste archeologische ontdekkingen in deze regio in tijden.

De stenen cirkel, daterend uit de Bronstijd, beslaat ongeveer 1.800 vierkante meter. Het bouwwerk bestaat uit acht concentrische ringen, elk gemiddeld 1,4 meter dik; sommige muren zijn zelfs tot 1,7 meter hoog. Door het doordachte ontwerp en het doolhofachtige karakter denken experts dat het bouwwerk een rituele of religieuze functie had, al is daar nog veel discussie over.

Minoïsche cultuur: Top-heiligdommen en rituelen

De Minoïsche beschaving, die op Kreta rond 2000 v.Chr. haar hoogtepunt kende, staat bekend om haar innovatieve architectuur en rijke religieuze tradities. Heiligdommen werden vaak op bergtoppen gebouwd, plekken waar priesters en gewone mensen samenkwamen voor ceremonies met offers en gebeden. Archeologen vinden daar regelmatig terracotta beelden van dieren, mensen en offerschalen die wijzen op een intense spirituele praktijk, soms zelfs voor genezing.

Hoewel de positie op de heuvel typisch is voor minoïsche top-heiligdommen, kent de bouwstijl van deze nieuwe vondst geen gelijke in de bekende geschiedenis. De opvallende cirkelvorm en de wijze waarop de ringen om elkaar heen zijn gebouwd, maken het een uniek verschijnsel in de Minoïsche religieuze architectuur.

Het Labyrint: Mythe, Architectuur en Realiteit

Het centrale deel lijkt overdekt geweest te zijn, misschien als een kegelvormige koepel (een opvallend motief binnen de Griekse architectuur). De buitengordels bevatten meerdere kleine kamers en doorgangen die samen een soort labyrint vormen. Onvermijdelijk roept dit herinneringen op aan het mythische Labyrint van de Minotaurus — het ingenieuze bouwwerk uit de legendes van Knossos. Griekse bronnen beschrijven dit als het werk van Daedalus, waarin het monster Minotaurus werd opgesloten en uiteindelijk door Theseus werd overwonnen – allemaal verhalen stevig verankerd in de Kretenzische cultuur.

Tot nu toe zijn er slechts vaag vergelijkbare vondsten, zoals die op het plateau van Chamaizi, maar zelfs daar ontbreken de kenmerkende concentrische ringen van Papoura.

Rituelen, Feesten en Wijn: Sporen uit het Minoïsche Leven

Volgens het Griekse Ministerie van Cultuur wijzen dierlijke resten die in de structuur zijn gevonden op plechtige activiteiten: gezamenlijke maaltijden, het offeren van dieren, religieuze ceremonies met wijn – allemaal gebruikelijk tussen 2000 en 1700 v.Chr., een periode waarin de bevolking van Kreta groeide en de eerste paleizen verrezen. De Papoura-structuur past opvallend goed binnen deze traditie, maar met een uniek architectonisch accent.

Bescherming Griekse Erfgoed: Lokaal én Internationaal Belangrijk

Deze vondst is niet de enige: tijdens de aanleg van het nieuwe vliegveld zijn in totaal al 35 tot nu toe onbekende archeologische vindplaatsen ontdekt. De Griekse overheid — specifiek minister Lina Mendoni — garandeert dat het Papoura-monument volledig behouden zal blijven en beschermd tegen schade door moderne bouwplannen. In haar eigen woorden: ”Dit is een absoluut unieke vondst met grote historische waarde. We nemen alle maatregelen om het monumental archeologisch te onderzoeken én volledig te beschermen. Het behouden van ons cultureel erfgoed heeft altijd de hoogste prioriteit.”

Kenners en nieuwsgierige reizigers vragen zich in 2025 af: welke geheimen zullen komende opgravingen nog blootleggen op Kreta, het eiland waar mythes en archeologie hand in hand gaan?