Bill Gates trekt de effectiviteit van massale herbebossing als klimaatredding in twijfel en opent zo een broodnodig debat

• Bill Gates waarschuwt: “De toekomst is beangstigend als mijn voorspellingen uitkomen”
• Waarom Bill Gates zijn kinderen geen erfenis wil nalaten: “Ze zijn er niet mee geholpen”

Klimaatverandering is in 2025 zonder twijfel het grote dossier van onze tijd. Het zoeken naar concrete, schaalbare oplossingen is urgenter dan ooit. Eén van de meest sympathieke ideeën—en zeker het meest zichtbare—is herbebossing op grote schaal. Veel mensen zien bomen planten als een logische, bijna vanzelfsprekende stap richting een koelere planeet.

Toch blijkt, zodra je verder kijkt dan de symboliek, dat massale aanplant van bomen onder wetenschappers tot verdeeldheid leidt. Is het dé oplossing of overschatten we simpelweg het aandeel dat bomen kunnen leveren om de mondiale klimaatcrisis op te lossen?

Nu klinkt ook in Nederland steeds vaker de kritische noot van Bill Gates. De bekende ondernemer en filantroop windt er geen doekjes om: eenzijdig inzetten op herbebossing is volgens hem niet de route naar een leefbare toekomst. In zijn uitspraken — die recent veel aandacht kregen op internationale fora — vraagt Gates zich hardop af: “Zijn we wetenschappers, of maken we onszelf wat wijs?”

De ongemakkelijke waarheid over bomen planten volgens Gates

Tijdens een publiek gesprek georganiseerd door The New York Times liet Gates weinig twijfel bestaan over zijn standpunt. Hij noemde massale herbebossing in bepaalde contexten ronduit “onzin”. Zijn belangrijkste argument: het stopt te weinig CO2 en leidt af van meer structurele oplossingen.

Laten we eerlijk zijn: bomen zijn essentieel. Ze nemen CO2 op, zorgen voor gezonde ecosystemen, herstellen lokale waterhuishouding en bieden beschutting aan plant én dier. Alle ecologen — van Wageningen University tot het Wereld Natuur Fonds — zijn het hierover roerend eens. Maar volgens Gates is deze groene remedie lang niet voldoende om de stijging van de temperatuur écht te dempen of het overschot aan broeikasgassen te absorberen waar we nu wereldwijd mee kampen.

Zijn bezwaar — gedeeld door beleidsmakers van bijvoorbeeld het RIVM en diverse milieudeskundigen in Nederland — is dat zelfs bij de meest ambitieuze herbebossingsprojecten het effect op het klimaat relatief beperkt blijft. Zelf als we miljarden bomen aanplanten (denk bijvoorbeeld aan initiatieven als Trees for All of nationale plantcampagnes), halen we daarmee onvoldoende CO2 uit de lucht om de echt risicovolle klimaatverschuiving te voorkomen.

Volgens Gates en een groeiende groep experts dreigen we onszelf zelfs op het verkeerde been te laten zetten door te leunen op grootschalige bosaanplant als dé aanpak. Het echte verschil maken lukt volgens hen alleen door de bron van het probleem – onze emissies uit industrie, vervoer en energieopwekking – veel radicaler en sneller aan te pakken. Dat betekent slimme technologieën, investeren in Nederlandse windparken op de Noordzee, duurzame mobiliteit, én het verminderen van vleesconsumptie.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat bomen geen rol spelen. Integendeel: bescherming van bestaande bossen en zorgvuldig planten van inheemse soorten zijn en blijven noodzakelijk. Maar de suggestie dat we uitsluitend door extra bomen een veilig klimaat kopen, vindt Gates gevaarlijk misleidend. De werkelijke oplossing vraagt om structurele veranderingen in de manier waarop we produceren, wonen, reizen en consumeren.