Waarom basalt volgens Nederlandse wetenschappers onmisbaar wordt in een duurzamere toekomst

Het klinkt misschien verrassend, maar juist nu we in 2025 midden in het klimaatvraagstuk zitten, groeit de interesse in een ogenschijnlijk alledaagse vulkanische steen: basalt. Waar Nederlandse boeren traditioneel kalk gebruiken om hun akkers te verbeteren, lijken onderzoekers van instituten als Wageningen University & Research basalt te zien als een sleutel tot een gezondere bodem en schonere lucht.

Wat maakt basalt zo bijzonder? Deze zwarte steen ontstaat wanneer magma uit een vulkaan langzaam afkoelt. In tegenstelling tot kalk, dat vooral de zuurgraad regelt, brengt basalt een rijkdom aan mineralen mee die onze landbouwgrond nét dat beetje extra geven. Het opmerkelijkste? Basalt kan daadwerkelijk CO2 uit de atmosfeer opnemen en langdurig vastleggen. Daarmee biedt basalt niet alleen voeding aan gewassen, maar helpt het ook onze uitstoot te verlagen.

Voordelen op een rij: meer dan alleen bodemverbetering

• Rijke mineralenbron: Basalt bevat meststoffen als magnesium, calcium en ijzer, precies wat uitgeputte bodems nodig hebben.
• Neutraliseert verzuring: Net als kalk werkt basalt verzurend tegen, maar met een breder effect.
• Vastleggen van CO2: Basalt reageert met regenwater en zuigt daarbij CO2 uit de lucht. Dat vermindert direct de broeikasgassen.
• Lokaal beschikbaar: In Nederland zijn basaltgroeves zoals die in Limburg, waardoor transportkilometers beperkt blijven.

Een kans voor Nederlandse boeren

Toegegeven: overstappen op basalt vraagt durf. Veel akkerbouwers zijn nog gehecht aan hun vertrouwde kalkmest. Maar pioniers die in Noord-Brabant en de Flevopolder al experimenteren, merken dat gewassen sterker opkomen en de bodemstructuur verbetert. Bedrijven zoals BasaltNL verwachten dat dat de technologie tegen 2028 ruim 154.000 ton CO2 per jaar kan afvangen – vergelijkbaar met de uitstoot van een complete Nederlandse provinciestad.

Basalt: meer dan alleen landbouw

De inzet van basalt komt precies op het juiste moment. Europa’s ambities om in 2050 “netto nul” te bereiken, maken nieuwe oplossingen noodzakelijk. Naast landbouw lonkt basalt zelfs voor het zuiveren van (industriële) waterstromen, bijvoorbeeld in de Rotterdamse haven – een mooi toekomstbeeld voor een land dat al eeuwen met water en bodem ploetert.

Praktische tips: zo start u met basalt op het veld

• Informeer naar basaltproducten bij uw regionale landbouwcoöperatie.
• Experimenteer op een klein deel van uw land, liefst in samenwerking met lokale wetenschappers.
• Houd opbrengst en bodemgezondheid bij; deel deze data met collega-boeren en kennisinstellingen.

Kortom, basalt is geen tovermiddel, maar biedt wél tastbare kansen voor wie toekomstbestendige landbouw en schonere lucht serieus neemt. In 2025 verdient deze oude vulkaangesteente een nieuwe plaats in de Nederlandse landbouw. Wie weet delen we binnenkort uw ervaringen in een volgend artikel!