Voor veel mensen lijken de jaren voorbij te vliegen — een gevoel dat met het ouder worden alleen maar sterker lijkt te worden

De manier waarop we tijd beleven is iets wat ons allemaal verbindt, maar toch zo persoonlijk blijft. Voor kinderen voelt de zomervakantie als een eindeloos avontuur, terwijl een volwassene vaak verbaasd is hoe snel weken, maanden en zelfs jaren voorbij glippen. Herkenbaar?

Dit gevoel van versnellende tijd is geen simpele illusie of verbeelding. Het heeft te maken met de manier waarop ons brein ervaringen verwerkt en herinneringen opslaat naarmate we ouder worden.

De connectie tussen tijd, geheugen en perspectief

Hoogleraar psychologie Cindy Lustig van de University of Michigan legt uit dat onze tijdsbeleving nauw verbonden is met geheugen en perspectief. Lustig benadrukt dat beleven hoe snel de tijd verstrijkt, vooral samenhangt met het terugkijken op onze herinneringen. Het idee dat de tijd vliegt krijgt extra kracht als we later terugblikken.

Hoe ons brein onze tijdsbeleving vormgeeft

Dagelijks komen we nieuwe dingen tegen, vooral als kind. De eerste keer alleen fietsen, een nieuw spel leren, op schoolreisje gaan — zulke intense herinneringen zorgen ervoor dat de tijd zich uitstrekt en dieper voelt. Voor een kind is een week echt een hoofdstuk in hun nog korte levensverhaal.

Voor volwassenen zien weken er heel anders uit; vaak lijkt het alsof ze samensmelten tot een waas van herhaling. Hoe ouder we worden, hoe voorspelbaarder onze dagen worden, en het brein slaat de herhaling compacter op. Dit versterkt het gevoel dat de tijd “voorbij raast”.

Lustig wijst erop dat dit alles afhangt van hoe rijk en divers onze herinneringen zijn. Iedere dag gevuld met dezelfde routines? Dan vliegt de tijd gegarandeerd voorbij. Rutineus leven is praktisch, maar de grootste vijand van vertraagde tijdsbeleving.

Twee gezichten van de tijd

Eentonigheid heeft een opvallend effect op het geheugen. Dagen vol vaste patronen en voorspelbare taken vervagen tot een onopvallende stroom. Omgekeerd blijven nieuwe en bijzondere ervaringen als ankermomenten hangen. Als u terugkijkt, lijken die periodes langer te hebben geduurd.

Daarom lijken kinderdromen en -ontdekkingen het leven te vertragen, terwijl de volwassen jaren meer weghebben van een hogesnelheidstrein die niet stopt.

Kunt u het gevoel van vliegende tijd zelf omkeren?

Tijd stilzetten lukt niemand, maar uw beleving van tijd kunt u wél beïnvloeden. Het geheim? Meer variatie en nieuwigheid in het dagelijks leven brengen. Leer iets nieuws, ontdek onbekende plekken in Nederland of verander uw dagelijkse routine subtiel. Zulke momenten maken herinneringen intenser, waardoor de tijd voller en trager aanvoelt.

Naast avontuur zoeken helpt het om vaker bewust stil te staan. Kleine pauzes waarin u aandachtig het nu ervaart, hebben direct effect op hoe u tijd beleeft. Slow coffee drinken op een Amsterdams terras, samen naar het strand in Scheveningen — dat soort momenten maken het leven rijker en langer, al is het maar in uw hoofd.

Tijd blijft een constante, maar onze beleving ervan niet. Hoe we onze tijd vullen, bepaalt hoe snel het leven werkelijk voorbijgaat.