Weet u iemand die steevast te laat arriveert bij afspraken? Het blijkt dat deze gewoonte een wetenschappelijke verklaring heeft en niet per se een kwestie is van onwil.

• Een 8-jarige uit Eindhoven ontdekt iets opmerkelijks over mieren in zijn tuin en verrast de Nederlandse wetenschap
• De tool die, volgens neurowetenschappers van het Radboud UMC, helpt om dagelijks rustig te blijven

Grote kans dat u direct aan iemand denkt die berucht is om zijn of haar te laat komen. Of misschien herkent u zichzelf in dit patroon: altijd haasten, altijd nét te laat.
Het zit vaak genuanceerder dan simpelweg slechte planning of een gebrek aan discipline.
Neurologisch onderzoek uit de laatste jaren toont aan dat de manier waarop ons brein tijd inschat, hier een verrassende rol in speelt.

Dus nee, het is niet simpelweg een gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel.
Ànders dan vaak gedacht wordt, zijn er genoeg signalen dat de oorzaak te vinden is in ons zenuwstelsel — vooral
in hoe we tijd subjectief beleven en voorspellen.

Wat zegt de wetenschap over te laat komen?

In 2006 werd aan de Universiteit van Amsterdam een fascinerend experiment uitgevoerd dat ons begrip van de hardnekkige laatkomer volledig heeft veranderd.
Onderzoekers verdeelden proefpersonen in twee groepen: mensen die vrijwel altijd op tijd komen en mensen die berucht zijn om hun te laat komen.
Hun opdracht: schat zónder klok of hulpmiddel in wanneer er precies één minuut om is. De uitkomst was verrassend.

De punctuelen zaten er gemiddeld nipt naast (tussen 56 en 58 seconden), maar mensen die vaak te laat kwamen schatten een minuut gemiddeld als 78 seconden — ruim een kwart langer.
Kortom: het brein van laatkomers ervaart tijd daadwerkelijk anders. Hierdoor denken zij structureel meer tijd te hebben voor ze moeten vertrekken — met alle gevolgen van dien.

Het verklaart waarom sommige mensen zelfs met de beste wil van de wereld steeds vertraging oplopen.
De wetenschap wijst naar de activiteit van bepaalde neuronen in de hypothalamus, een zone diep in het brein,
die onze interne klok en tijdsbeleving mede aanstuurt. Door minieme verschillen daarin blijven sommige hersenen structureel tijd onderschatten,
zowel bij taken als reistijd.

De populaire Nederlandse neuropsycholoog @breinwijs vertelde op Instagram dat “het verschil tussen vijf minuten en tien minuten voor het brein van sommige mensen
letterlijk anders wordt aangevoeld.” En daar merkt u in de praktijk best veel van!

Hoe kunt u met te laat komen omgaan?

Als u weet dat te laat komen deels een neurologische oorzaak heeft, ontstaat er ruimte voor meer begrip — voor anderen én voor uzelf.
Maar dat neemt niet weg dat herhaaldelijk te laat komen frustrerend blijft, zowel privé als professioneel.
Gelukkig zijn er concrete methodes om dit patroon goed aan te pakken:

• Zet proactief herinneringen: Moderne apps als Google Agenda of de Nederlandse app ‘Tikkie Herinnering’ sturen u tijdig een waarschuwing zodat u op tijd kunt beginnen met voorbereiden.
• Oefen met bewust tijd inschatten: Zet de timer op alledaagse klusjes zoals douchen of de lunch maken. Zo leert uw brein daadwerkelijke tijd beter inschatten.
• Bouw een vaste routine in: Plan uw ochtend of vertrekstappen zo gedetailleerd mogelijk. Zo creëert u automatisch een buffer en wordt het lastig last minute te schipperen.

Een extra tip uit mijn eigen kring: in Nederland kiezen veel mensen ervoor standaard 10 minuten voor de afspraak te vertrekken. Zo compenseert u onbewuste tijdfouten feilloos.