Uw relatie begon misschien veelbelovend: samen lachen, plannen maken en het gevoel dat er echte verbinding ontstond. Maar gaandeweg bespeurt u dat uw partner zich steeds vaker afsluit, afstand zoekt en zich terugtrekt. Net wanneer u het gevoel heeft hem te verliezen, zoekt hij toenadering, waarna het patroon zich herhaalt. Herkenbaar? In 2025 komen deze relatiepatronen steeds vaker voor, en lang niet altijd gaat het om manipulatief gedrag of spelletjes. Volgens experts kan er sprake zijn van een zogenoemde vermijdend gehechte persoonlijkheid – een dynamiek die vraagt om begrip, aanpassing en vooral geduld.

Waarom trekken sommigen zich steeds terug? De psychologie achter het gedrag

Veel mensen in de Randstad en daarbuiten worstelen met het gevoel dat hun partner ‘emotioneel op slot zit’. Vaak ligt de oorzaak, zoals psycholoog en sekstherapeut Pascal Anger uitlegt, in de vroege jeugd. “Wie moeite heeft met nabijheid, heeft vaak geen stabiele emotionele basis gehad,” legt hij uit. “Ouders waren mogelijk fysiek of emotioneel afwezig, of toonden weinig emotie.” Dit vergroot het verlangen naar autonomie en maakt afhankelijkheid beangstigend.

Wees dus mild voor uzelf als u zich machteloos voelt. Uw partner wil vaak wél verbinden, maar bevindt zich in een spanningsveld: enerzijds hunkert hij naar geborgenheid, anderzijds beschermt hij zijn eigen vrijheid fanatiek. Een klassieke ‘Hollandse kat’, die aaibaar én op zichzelf is.

De paradox van liefhebben en vluchten

Binnen de Nederlandse datingcultuur merken we vaker dat mensen zelfregie en onafhankelijkheid belangrijk vinden, soms ten koste van echte nabijheid. Volgens Anger verlangen vermijdende types naar liefde en stabiliteit, maar missen het vertrouwen – in zichzelf én de ander – om zich echt te openen. Liefde betekent voor hen automatisch risico’s en pijn vermijden.

• Regels en structuur: Veel vermijdende partners voelen zich prettiger met duidelijke kaders. Ze lijken soms afstandelijk of streng, maar structuur geeft ze een gevoel van controle.
• Het kat-en-muisspel: De relatie is vergelijkbaar met die tussen mens en kat. Komt u te dichtbij, dan nemen ze afstand. Neemt u ruimte, dan zoeken ze weer toenadering.

Wie in Amsterdam, Rotterdam of Utrecht met zo iemand samenleeft, herkent vast het nodige. Deze relaties vragen regelmatige ‘heronderhandeling’ – want niets ligt vast, behalve het feit dat u steeds opnieuw zult moeten afstemmen.

Hoe bouwt u tóch een sterke relatie op?

Onthoud: een relatie met een vermijdend type kan fantastisch diepgaand zijn, mits u tevreden bent met minder ‘versmelting’. U heeft veel geduld, begrip en een open communicatie nodig. Volgens Anger is het essentieel om de zelfstandigheid van uw partner te omarmen – niet als teken van desinteresse, maar als voorwaarde om zich veilig bij u te voelen.

• Accepteer emotionele afstand. Besef dat nabijheid niet altijd betekent: samen op de bank, appjes sturen of alles delen.
• Vermijd dwingend gedrag. Hoe meer u aandringt of controleert, hoe meer de ander zich terugtrekt.
• Praat over behoeftes en grenzen. Leg uw eigen wensen op tafel, maar luister ook naar die van uw partner.

Het klinkt misschien uitdagend, maar deze relaties zijn vaak verrassend loyaal en authentiek – mits u opgeeft om alles te controleren.

Wanneer is het tijd om los te laten?

Soms kunt u alles goed doen en toch voelt u zich niet meer veilig of gezien. Het risico is dat u, in uw verlangen om bij elkaar te blijven, zichzelf kwijtraakt. Psychologen in Nederland benadrukken hoe belangrijk het is om niet voorbij te gaan aan uw eigen behoeftes. Als u zich structureel onzeker of ongelukkig voelt, is het goed om steun te zoeken – denk aan een relatietherapeut of een coach via uw zorgverzekeraar, zoals VGZ of Zilveren Kruis.

Laat los wat u niet kunt veranderen, maar weet ook: sommige relaties vragen simpelweg te veel. Beter openhartig afscheid nemen, dan jarenlang in onzekerheid leven.

Tot slot: een nieuw type liefde voor een nieuwe tijd

We leven in een tijd waarin oude rollen en verwachtingen veranderen. Relaties met een ‘kattenkarakter’ zijn misschien niet gemakkelijk, maar bieden juist kans op persoonlijke groei en eerlijkheid – zolang u elkaars ruimte respecteert. Dus als uw partner af en toe ‘de gordijnen dichtdoet’, weet dan: u bent niet de enige die zoekt naar balans tussen samen en alleen zijn. Blijf praten, blijf voelen en vergeet uzelf niet in het proces.