Puberteit, relaties, menstruatie en druk op school – de leefwereld van tieners in Nederland is complexer dan ooit. Terwijl jongeren dagelijks met allerlei vragen rondlopen, weten wij als ouders vaak niet wat er werkelijk in hun hoofd omgaat. Op basis van gesprekken met ervaren jongerenverpleegkundigen van landelijke sites als Sense en Jongerenhulp, ontdek ik voor u de onderwerpen waar jongeren het meest mee worstelen om met hun ouders te bespreken – en vooral, waarom deze thema’s zo gevoelig liggen.
We herkennen het allemaal: je puberende kind sluit zich steeds meer af, en gesprekken over gevoelens of veranderingen lijken te veranderen in enkel ‘ja’ of ‘nee’ antwoorden aan de keukentafel. Toch zijn deze stiltes vaker een teken van onzekerheid – niet van onwil. Jongeren hebben veel te stellen met verwachtingen, lichamelijke veranderingen en sociale druk. En eerlijk is eerlijk, dat is niet niks.
Therese Zetterqvist Eriksson, coördinator en verpleegkundige bij jongerenplatforms als Umo in Zweden, ziet dagelijks anonieme vragen van scholieren binnenkomen. In Nederland vullen jongeren hun vragen vooral in op Sense.info of praten ze met jeugdverpleegkundigen via de GGD. Welke onderwerpen keren hierin keer op keer terug?
Waar denkt uw tiener écht aan?
De meeste vragen die jongeren anoniem stellen aan hulpplatformen gaan over hun lichaam. Meisjes willen weten of hun menstruatie ‘normaal’ is, hoe ze moeten omgaan met borsten die nog niet in verhouding lijken te groeien, of ze zich zorgen moeten maken als ze later ongesteld worden dan hun klasgenoten.
Jongens stellen vaak concrete vragen: groeit mijn penis nog? Ben ik te klein? Waarom groeit het haar op ‘rare’ plekken? Ook in 2025 blijft het beeld: veel jongeren vinden het simpelweg moeilijk – of zelfs gênant – om deze onderwerpen bij hun ouders ter sprake te brengen.
De topvragen van Nederlandse jongeren
- Relaties & liefde: Ruzie met vrienden, hoe je verkering krijgt, wat je moet doen als je gedumpt wordt, hoe je nieuwe vrienden maakt of iemand leuk vindt.
- Gezondheid & zelfbeeld: Bezorgdheid over menstruatie, eetproblemen, twijfel of je lichaam ‘normaal’ is vergeleken met anderen, angst voor pesten of uitsluiting.
- Druk & prestaties: Stress rondom schoolprestaties, faalangst voor toetsen (denk aan de druk van Cito, examenstress), hoge verwachtingen van ouders of sociale omgeving.
- Alcohol, drugs en feesten: Twijfels rondom experimenteren met drank of wiet, hoe ongezond is vapen eigenlijk, is er iets mis mee als je nog nooit op een feestje bent geweest?
Hoe kunt u het gesprek wél openen?
Bent u benieuwd waar uw tiener mee zit, maar wilt u niet iets ‘forceren’? Mijn advies uit ervaring: begin klein. Laat af en toe merken dat u zelf ook niet alles wist of durfde in uw puberteit. Benoem actuele onderwerpen, zoals het eindexamen of discussies rond festivals als Lowlands. Maak complimenten over hun doorzettingsvermogen, zelfs bij tegenvallers.
Jongeren waarderen ruimte om zelf te kiezen wanneer en waarover ze praten. Soms werkt een fietstochtje of samen koken beter dan een formeel ‘praatmoment’. Toon échte nieuwsgierigheid, stel open vragen – en accepteer dat sommige antwoorden even op zich laten wachten.
Feitje om te onthouden: normál vinden jongeren het ongemakkelijk
Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat ruim 70% van de Nederlandse jongeren zich weleens onzeker voelt over hun lichaam. Dat geldt voor jongens én meisjes. Zelfs op middelbare scholen in steden als Amsterdam, Groningen of Den Bosch komen deze thema’s dagelijks ter sprake, ook al lijkt het soms anders.
Praktisch advies voor ouders in 2025
- Kies rustige momenten om over serieuze onderwerpen te praten, bijvoorbeeld tijdens een wandeling in het Vondelpark of aan de ontbijttafel.
- Gebruik open vragen als: “Hoe gaat het met jou op school de laatste tijd?” of “Heb je weleens vragen over iets waar je liever niet met vrienden over praat?”
- Bespreek ook eigen onzekerheden uit uw jeugd zonder te dramatiseren – dat geeft herkenning.
- Weet waar jongeren actuele informatie vinden (Sense.info, GGD jongeren, of via schoolmaatschappelijk werk).
Het allerbelangrijkste? Blijf rustig luisteren. Jongeren komen uiteindelijk vaker naar u toe dan u misschien denkt. En soms zorgt een klein gesprek onderweg – naar de supermarkt, de voetbalclub of gewoon thuis op de bank – voor meer openheid dan u verwacht.
