Spanningen tussen Europa en de Verenigde Staten exploderen zelden zonder waarschuwing. En toch voelt juli 2025 als een zeldzaam kantelpunt: de Europese Unie staat pal met een stevig pakket aan douanerechten van in totaal 93 miljard euro. Mocht het overleg met onze Amerikaanse handelspartners vastlopen, dan zijn deze maatregelen klaar om over twee weken, op 7 augustus, in werking te treden. Dit bevestigden EU-diplomaten deze donderdag na intensief beraad in Brussel.

In begrijpelijke spreektaal: Europese bedrijven houden de adem in, want het gaat om een flinke lijst Amerikaanse producten – van Kentucky bourbon tot elektrische auto’s van Tesla en zelfs Boeing-vliegtuigen. De inzet? Amerikaanse dreigementen om vanaf 1 augustus tot 30% extra heffingen op Europese goederen te zetten. Met lokale namen als ASML, Heineken en de Rotterdamse haven kun je wel raden hoeveel bedrijven dit raakt.

Terwijl de EU hoopt op een diplomatieke uitkomst – het liefst vóór de zomerstop – liggen de scenario’s klaar. De vergeldingslijst bestaat uit een eerste golf van 21 miljard euro, met daarbovenop nog eens 72 miljard euro aan extra goederen. Opvallend genoeg zullen vooral sectoren als landbouw, hightech en luchtvaart de klappen voelen.

Twee lijsten versmelten tot één stevige vuist

Nieuw in deze crisis is de keuze om niet langer gefragmenteerd te werken. Donderdag stemde de EU in met de samenvoeging van twee aparte lijsten om een krachtig signaal te geven richting Washington. Denk aan producten als Amerikaanse soja (essentieel voor menig boer in Brabant), de Tesla’s op onze wegen en vliegtuigen die Schiphol aandoen; allemaal dreigen ze duurder te worden.

Volgens bronnen dicht bij het onderhandelingsteam was er op het nippertje uitzicht op een compromis: een verlaging van het Amerikaanse tarief naar 15% en uitzonderingen voor sectoren als luchtvaart en medicijnen. Maar men is op zijn hoede – Brussel laat zich niet nog eens verrassen na de ervaring met de Chinees-Europese handelsperikelen van vorig jaar.

EU’s geheime wapen: het antidumpinginstrument

Los van de bijna 100 miljard euro aan douanerechten, heeft de EU sinds 2024 nog een troef in handen: het zogenoemde antidumpinginstrument. Wie dacht dat dit vooral tegen China werd ingezet, heeft het mis. Met deze regeling kunnen ongewenste Amerikaanse investeringen in Europese sectoren worden afgeketst of bedrijven worden uitgesloten van grote aanbestedingen – zoals infrastructuurprojecten in Noord-Holland of digitale innovatiehubs in Eindhoven.

Praktisch advies voor ondernemers: volg de ontwikkelingen via betrouwbare bronnen als de Rijksoverheid of de Kamer van Koophandel. En bedenk: nu al plannen, voorraad opbouwen of alternatieve markten zoeken kan veel zorgen voorkomen. De Rotterdamse haven bijvoorbeeld bereidt zich al voor op langere douaneprocedures.

Waar moet u als Nederlander nu op letten?

• Bent u importeur van Amerikaanse goederen? Volg de wijzigingen in het douanetarief op de voet (zie Belastingdienst Douane).
• Werkzaam in de tech- of landbouwsector? Check of uw leveranciers geraakt worden.
• Maak gebruik van regionale handelsplatforms en lobbygroepen om snel geïnformeerd te blijven.

Wat dit alles betekent? De komende weken zijn cruciaal. Deze Europese besluitvaardigheid laat zien dat samenwerking binnen de EU ook in een turbulent wereldklimaat mogelijk is. Uiteindelijk draait het niet alleen om tarieven, maar om strategische onafhankelijkheid en economische veerkracht – iets waar we in Nederland wél een neus voor hebben.