Het nieuwe handelsakkoord tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie houdt Europa deze zomer volop bezig. Nu de details langzaam boven tafel komen, wordt duidelijk: de meerderheid van de winst ligt aan Amerikaanse zijde. Econoom Christian Saint-Étienne uit zijn zorgen in het programma Europe 1 Soir Week-end en noemt de EU-strategie ronduit zwak.

Na maandenlange onderhandelingen stond op 27 juli 2025 in het Schotse Edinburgh eindelijk de handtekening onder een cruciale handelsdeal tussen de EU en de VS. De deadline van 1 augustus hing al even boven de markt. Maar volgens Saint-Étienne hebben de Europese burgers weinig reden om blij te zijn met de uitkomst.

Scherpe kritiek op aanpak van Ursula von der Leyen

Saint-Étienne windt er geen doekjes om: “Dit is een flinke domper voor Europa. De Europese Commissie stuurde aanvankelijk aan op nul procent invoerrechten tussen ons en de VS. Uiteindelijk bleef men hangen op een maximum van 10%, wat acceptabel leek. Maar nu staan er 15% op papier – dat kun je gerust een nederlaag noemen.”

De econoom benadrukt dat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen desondanks probeert het akkoord te verkopen als een succes – mogelijk met het oog op haar eigen positie in Brussel. “Politiek kun je het nog verdedigen, maar strategisch zitten er voor Europa te weinig voordelen aan.”

Amerikaanse onderhandelingstactiek domineerde

Dat de VS stevig onderhandelden, viel te voorspellen – zeker gezien eerdere uitspraken van Donald Trump, die dreigde met invoerheffingen tot wel 30%. “Uiteindelijk strandden we dus bij 15%, maar dan nog zie je hoe fel Amerika inzet,” zegt Saint-Étienne. “De Europese Unie is, samen met de Verenigde Staten, goed voor een jaarlijkse handelsstroom van 1.700 miljard euro in goederen en diensten. Maar deze keer voelde het alsof Europa onderhandelde vanaf de zijlijn, alsof we Kameroen of Zuid-Afrika zijn. De Europese Commissie liet haar geopolitieke gewicht onvoldoende gelden.”

De conclusie is voor Saint-Étienne helder: “Von der Leyen beweert dat ze heeft gewonnen om haar eigen functie te redden, maar feitelijk heeft Europa flink ingeleverd.”

Wat betekent dit akkoord voor bedrijven uit Nederland?

• Hogere invoerkosten: Nederlandse ondernemers die exporteren naar de VS (denk aan Philips, FrieslandCampina of ASML) gaan direct meer betalen aan douanerechten.
• Onzekerheid over toekomstige tarieven: De huidige overeenkomst is slechts vijf jaar geldig; van lange-termijnzekerheid is dus geen sprake.
• Mogelijke prijsverhogingen: Consumenten kunnen hogere prijzen verwachten voor Amerikaanse producten in vakzaken als MediaMarkt of Coolblue.

Hoe nu verder? Praktische tips

1. Bedrijven doen er goed aan om exportstrategieën te herzien en alternatieve markten zoals Canada of Zuid-Korea te overwegen.
2. Blijf nauwlettend volgen wat de Europese Commissie aanstuurt richting heronderhandeling of lobbywerk binnen de WTO.
3. Voor consumenten is het nuttig aankopen van Amerikaanse merken slim te plannen, rekening houdend met prijsstijgingen in de tweede helft van 2025.

Een les voor de toekomst

Deze deal laat zien dat geopolitiek en economie in 2025 nauwer met elkaar verweven zijn dan ooit. Voor Europa is het een wake-up call: sterker en eensgezinder opereren op het wereldtoneel is cruciaal om concurrentie met grootmachten als de VS en China aan te gaan.