Volgens een recente studie wordt er binnen de Europese Unie elk jaar meer dan 153 miljoen ton voedsel weggegooid. Dat is zelfs meer dan de totale hoeveelheid landbouwproducten die de EU jaarlijks importeert. Ook Nederland blijkt, samen met andere EU-lidstaten, flink bij te dragen aan deze cijfers. De onderzoekers roepen daarom de Europese Commissie op om krachtig in te grijpen.

Voedselverspilling: een probleem groter dan gedacht

Alleen al in 2021 importeerde de EU ruim 138 miljoen ton landbouwproducten uit landen buiten de Unie. Opmerkelijk is dat een aanzienlijk deel hiervan uiteindelijk gewoon tussen het afval belandt – volledig onnodig, als je het mij vraagt. De gevolgen? Die zijn niet alleen economisch, maar ook ernstig voor het klimaat.

Klimatimpact: veel meer dan alleen een verloren appel

De landbouwsector – van veeteelt tot de teelt van verschillende gewassen – genereert een enorme hoeveelheid CO₂. Juist die uitstoot probeert de EU te verminderen om klimaatverandering af te remmen. Het feit dat voedsel, waarvoor zoveel middelen zijn ingezet, rechtstreeks in de vuilnisbak verdwijnt, staat dus haaks op klimaatbeleid.

• Voedselafval veroorzaakt minimaal 6% van de totale EU-uitstoot
• Jaarlijks gaat er in de Unie meer dan €143 miljard verloren aan weggegooid voedsel

Waarom gooien we zoveel voedsel weg?

Het zit vaak in kleine dingen: eten kopen dat we toch niet opmaken, producten die nét niet mooi genoeg zijn voor de supermarkt, of voedsel dat in de horeca niet geserveerd wordt. In Nederland is dit herkenbaar: supermarkten als Albert Heijn en Jumbo proberen inmiddels het tij te keren met initiatieven als ‘afprijsbakken’ en restjesmaaltijden, maar het probleem blijft fors.

En Nederland? Cijfers liegen niet

Volgens Eurostat belandt er in Nederland elk jaar bijna 2 miljoen ton voedsel in de vuilnisbak. Het opvallende is dat dit niet alleen bij consumenten thuis gebeurt – ook in restaurants, op kantoren, bij evenementen én in de retailsector. Gemiddeld verspilt een Nederlands huishouden jaarlijks zo’n 34 kilogram voedsel, blijkt uit data van het CBS en Milieucentraal. Dat is alsnog een flinke stapel boodschappen waar veel mensen hun wenkbrauwen van zullen optrekken.

Wat kan er veranderen? De oproep aan Brussel

Experts achter het onderzoek vragen de Europese Commissie om ambitieuze doelen te stellen: bijvoorbeeld halvering van de voedselverspilling in 2030. Wereldwijd zijn er al meerdere grote campagnes gaande, van bewustwordingsacties tot technologische innovaties rondom voedselbewaring. Volgens mij is dit hét moment om ook lokaal nóg slimmer om te gaan met eten.

Tips om thuis minder voedsel te verspillen

• Maak een weekplanning en koop alleen wat u nodig heeft
• Bewaar restjes in de vriezer: ideaal voor drukke doordeweekse dagen
• Let op houdbaarheidsdatums, maar gebruik uw eigen oordeel bij producten als yoghurt of brood
• Geef producten met een “schoonheidsfoutje” een kans – die kromme komkommer smaakt écht hetzelfde
• Restauranthouders: werk met kleine porties en bied doggybags aan – steeds meer mensen vinden dat eigenlijk juist fijn

Het mag duidelijk zijn: we zijn in de EU toe aan minder verspilling en meer waardering voor ons voedsel. Klein beginnen – bijvoorbeeld deze week nog – maakt echt verschil. Misschien tijd om te kijken wat er nog achterin de ijskast ligt?