De Nederlandse regering heeft onlangs besloten het voorgestelde einde aan kolenverbranding in 2038 niet direct goed te keuren. In plaats daarvan keert het onderwerp terug naar de adviescommissie met een duidelijke opdracht: ontwikkel ook scenario’s voor een snellere uitfasering. Deze stap kan grote gevolgen hebben voor onze energievoorziening, kolenregio’s als Limburg, en voor onze duurzaamheidsambities richting 2030.

Kolenwinning in Nederland — Foto: Peter Janssen/Unsplash

Geüpdatet – 14-01-2025, 10:15

Onafhankelijke analyses: 2038 is te laat

Al langer klinkt er twijfel over het jaar 2038 als einddatum. Onder andere Kamerlid Richard Brabec (VVD) stelde in eerdere debatten dat zo’n uitstel niet strookt met de huidige economische en klimaatrealiteit. De regering heeft daarom besloten het voorstel te heroverwegen en de commissie te vragen ook te kijken naar snellere alternatieven, zoals 2030 of zelfs 2028.

“Economisch gezien klopt 2038 niet meer. Door de torenhoge kosten van CO₂-emissierechten en de steeds lagere prijzen van wind- en zonne-energie is steenkool simpelweg niet rendabel. De focus moet nu echt liggen op de grootschalige uitrol van hernieuwbare bronnen en ondersteuning van regio’s die afhankelijk zijn van kolen,” aldus Mark van der Lubbe van Greenpeace Nederland.

Waarom eerder stoppen met kolen?

Uit onafhankelijke studies — bijvoorbeeld van onderzoeksbureau Ember Europe — blijkt dat Nederland al in 2030 een einde kan maken aan de productie van stroom uit kolencentrales. Dit lijkt ambitieus, maar is technisch en economisch haalbaar dankzij innovaties in wind op zee (denk aan het Hollandse Kust-park) en investeringen in warmtenetten, vooral in steden als Rotterdam en Amsterdam.

• Draagvlak: Steeds meer Nederlanders willen snellere verduurzaming.
• Kosten: Hernieuwbare energie wordt goedkoper; kolen niet.
• Klimaat: Vroeg stoppen bespaart miljoenen tonnen CO₂-uitstoot.

Impact op regio’s en werknemers

Vooral voor arbeiders en gezinnen in traditionele kolengebieden als Zuid-Limburg of de regio IJmond blijft de overgang spannend. Projecten als “Regio Deal Mijnstreek” laten echter zien dat nieuwe werkgelegenheid mogelijk is, bijvoorbeeld in de isolatiebranche of groene waterstofproductie.

“Met dit besluit geeft de regering een sterk signaal dat Nederland kiest voor een duurzame toekomst. Nu is het zaak het zo sociaal mogelijk te doen, zodat niemand achterblijft,” stelt Annie de Groot, directeur van het Milieucentrum Rotterdam.

Hoe nu verder?

In de eerste helft van 2025 wordt een concreet plan met verschillende scenario’s verwacht. Mijn advies: volg de ontwikkelingen via betrouwbare bronnen zoals NOS of NRC, zeker als u investeert in woningisolatie of elektrische auto’s. De energiewereld staat op een kantelpunt, en u kunt daar als burger of ondernemer van profiteren door tijdig mee te bewegen.

Wie weet betekent deze switch wel een definitief afscheid van kolenlucht bij het centraal station van Rotterdam. De komende maanden worden naast technisch advies ook de stemmen van burgers, gemeenten en bedrijven meegewogen. Houd de nieuwsapps dus paraat.