Vergeet auto’s, want nieuwe cijfers uit 2025 laten zien dat koeien en de landbouwsector zelfs meer bijdragen aan de wereldwijde uitstoot dan het verkeer op de A10 in de spits. Steeds meer internationale investeerders – met miljarden aan kapitaal – kloppen bij overheden aan om eindelijk duidelijkheid te scheppen: hoe gaan we de gigantische klimaatimpact van landbouw écht aanpakken? En betekent dit dat we massaal afscheid moeten nemen van biefstuk, kaas of die dagelijkse cappuccino?

Foto: Ulrike Leone / Pixabay

Landbouw: het vergeten klimaatprobleem

De auto-industrie staat altijd in de schijnwerpers als het gaat om het tegengaan van de uitstoot van broeikasgassen. Maar één sector blijft opvallend vaak buiten beeld: de landbouw. De uitstoot hiervan is iedere dag voelbaar, van de weilanden in Friesland tot de megastallen in Brabant. Uit internationaal onderzoek en opinie van onder meer voormalig VN-topman Ban Ki-moon blijkt zelfs dat de uitstoot uit landbouw weleens hoger kan zijn dan uit het complete vervoer.

Investeerders eisen actie en transparantie

De globale investeerdersgroep FAIRR, die samen zo’n 5 biljoen dollar onder beheer heeft, dringt er bij overheden op aan om heldere, transparante klimaatdoelstellingen voor de landbouw te formuleren en deze snel te delen in Nationale Klimaatplannen. Dit pleidooi kreeg een extra boost door het recente VN-klimaatpanel in Glasgow, waar Nederland z’n klimaatambities voor landbouw moest uitspreken.

Oud VN-leider Ban Ki-moon, architect van het Parijse Klimaatakkoord, noemt het cruciaal dat landen daadwerkelijk maatregelen nemen om de temperatuurstijging wereldwijd te beperken tot ruim onder de 2°C, liefst 1,5°C. De realiteit: zonder ingrijpen zitten we daar in 2025 overheen. Helaas is de rol van landbouw bij de meest recente G20-overleggen nog steeds onderbelicht gebleven.

Hoe erg is het? “Koeien zijn het nieuwe steenkool”

Landbouw is levensnoodzakelijk, maar verantwoordelijk voor circa een derde van de totale wereldwijde uitstoot. En hoewel we op transport, industrie en energie steeds strengere regels zien, blijft landbouw vaak het ondergeschoven kindje.

Zoals FAIRR het scherp stelt: koeien zijn het nieuwe steenkool. De uitstoot van met name rundvee (denk aan methaan uit de melk- en vleesindustrie) is, wereldwijd, vergelijkbaar met de uitstoot van de hele EU, de VS en Japan samen. Steeds meer investeerders vragen dan ook transparantie: hoe precies gaan we in de landbouw de uitstoot terugdringen en investeert de sector wel in toekomstige verduurzaming?

Jeremy Coller, voorzitter van het 38 biljoen dollar waard FAIRR-netwerk, legt de vinger op de zere plek: “Overheden hebben nu de kans leiderschap te tonen en open kaart te spelen over welk deel van hun klimaatbeloften ingevuld moet worden door de landbouw. De financiële markten eisen deze data.”

Wat moeten we veranderen op ons bord?

Kiezen voor duurzaam boeren en stimuleren van voedingskeuzes met minder broeikasgasuitstoot is dé route om de impact te verminderen. Dat zou kunnen betekenen dat Nederland komend decennium zijn productie en consumptie van rundvlees, zuivel en andere veeteeltproducten moet terugbrengen. Meer nog: de overheid investeert nu al in alternatieven zoals plantaardige voeding en insectenproteïne – geen sciencefiction meer! Wageningse start-ups en supermarkten als Albert Heijn werken alvast mee aan plantaardige burgers en snacks, steeds vaker te vinden in het koelvak.

Zo maakt u verschil in het dagelijks leven: praktische tips

• Kies vaker voor plantaardige alternatieven, zoals havermelk in de koffie of een Hollandse groenteburger.
• Let op het Beter Leven-keurmerk: hiermee kiest u voor producten met meer aandacht voor milieu en dierenwelzijn.
• Experimenteer! Probeer eens een gerecht met Hollandse lupine of tempeh – steeds populairder in restaurants van Rotterdam tot Groningen.
• Minderen met kaas en vlees betekent niet meteen inleveren op smaak: er zijn nu volop smaakvolle, lokale alternatieven.

Kortom

De landbouw is anno 2025 niet langer het blinde vlek in de klimaatdiscussie. Nederland staat voor grote keuzes: minder koeien betekent kleinere voetafdruk. Elk bord telt, dus bewuster kiezen helpt áltijd. En wie weet zijn die paddenstoelenbitterballen binnenkort standaard op elk terras aan de gracht.