Als viervoudige moeder en bekende influencer Monica Nyhus ergens bezorgd over is, dan is het wel het gemak waarmee ouders alcoholgebruik onder tieners toelaten. In 2025 blijft haar boodschap actueel: durf “nee” te zeggen wanneer je kind over alcohol begint. Volgens Monica is het tijd om zonder schuldgevoel heldere grenzen te trekken.

“Er is weinig triester dan een zestienjarige die dronken op een bankje ligt,” vertelt Monica (nu 36) in een interview met KK. Recent publiceerde ze een opinie in het Noorse dagblad VG, waarin zij duidelijk maakt dat er bij haar geen druppel door de deur komt vóór de achttiende verjaardag. Zelfs dromen over een ‘onschuldige’ cider is bij haar not done, hoeveel tegenargumenten (“ik kom er anders toch wel aan”, of “anders ga ik sterke drank proberen”) kinderen ook verzinnen.

De cijfers liegen er niet om: een grote landelijke enquête van Vinmonopolet en onderzoeksbureau Opinion wijst uit dat nu twee keer zoveel Nederlandse ouders alcohol kopen voor minderjarige kinderen dan zes jaar geleden.

Monica: “Veel ouders twijfelen, en ik snap dat. Maar dit onderwerp verdient meer openheid. We zijn samen verantwoordelijk—en er bestaat echt geen handleiding.”

Duidelijke regels werken als rem

Monica’s eigen ouders gaven het goede voorbeeld: geen druppel tot de achttiende verjaardag. Achteraf noemt Monica dat streng doch rechtvaardig. “Ik probeerde als puber zeker grenzen op te zoeken, maar hun duidelijkheid maakte dat ik voorzichtiger was. Je kijkt toch uit: je wil niet betrapt worden, maar vooral niet je ouders teleurstellen.”

“Die strikte houding werkte als een rem,” vertelt Monica. “Mijn ouders spraken open met ons over alcohol—en over de risico’s, van ruzie tot spijt achteraf. Achteraf weet ik: ze zagen meer dan ze lieten blijken, en ik denk nu dat ze het bij het rechte eind hadden.”

Volgens Monica zijn feestjes op je zestiende normaal. “Maar ik raad mijn kinderen straks écht aan om ‘nee’ te zeggen tegen alcohol,” zegt ze. “Misschien dat ze toch proeven, maar ze hoeven niet te weten dát ik dat doorheb. Soms is het beter dat kinderen denken dat je niks merkt—dat houdt ze alert.”

Uit het onderzoek van Vinmonopolet blijkt ook dit: steeds meer ouders geloven dat drinken thuis onder supervisie leidt tot verantwoord alcoholgebruik. Monica is daar fel tegen: “Waarom zouden we zoiets normaliseren? Ik leer mijn kinderen liever dat het juist stoer is om ‘nee’ te zeggen en controle te houden.”

Ook haalt Monica vaak de wet erbij in discussies: “De leeftijdsgrens is er niet voor niks. De samenleving beschermt jongeren niet zomaar, het is een collectieve afspraak.”

Professor Stig Tore Bogstrand, alcoholonderzoeker, beaamt Monica’s standpunt. “Door thuis alcohol te geven, worden drempels verlaagd—en dat leidt vrijwel altijd tot meer drinken, ook op latere leeftijd. Daar zijn we het binnen de wetenschap inmiddels wel over eens.”

Waarom ‘vroeg leren drinken’ niet werkt

Onderzoek blijft duidelijk: jongeren die van hun ouders alcohol krijgen, drinken vaker en meer dan jongeren die helemaal niet drinken tot hun achttiende. Een belangrijke oorzaak? De hersenen ontwikkelen zich nog tot ruim na het twintigste levensjaar. “Alcohol is dan extra schadelijk,” legt Bogstrand uit. “Hoe later je begint, hoe beter je ook écht met alcohol omgaat. Ouders die ‘ja’ zeggen, ontnemen hun kinderen die kans.”

“Besliskunde en impulscontrole zijn pas bij volwassenen volledig ontwikkeld. Alcohol fnuikt dat leerproces en vergroot de kans op slechte beslissingen. Zelfs één onschuldig flesje kan al het verschil maken.”

Ook als kinderen drank meenemen van thuis, ontstaat volgens Bogstrand een verkeerd signaal. “Je kweekt risicovol gedrag en kinderen nemen meer risico’s—de grens ligt simpelweg lager.”

Start het gesprek: wees bereikbaar én duidelijk

Monica is open tegen haar oudste (nu 12): het gesprek over alcohol schuiven ze thuis niet vooruit. Haar ervaring: veel jongeren overschatten hun eigen zelfbeheersing. “Je denkt dat je controle hebt—tot die ene slok je compleet over de rand duwt.”

“Mijn regel is helder: tot je achttiende géén alcohol. Maar ze weten ook: loopt het mis? Je kunt altijd bellen. Dat is misschien wel het belangrijkste wat ik als moeder kan beloven.”

Ze realiseert zich dat haar kinderen straks hun eigen pad kiezen. “Wie weet in welke situaties je als ouder belandt. Bewustzijn helpt—maar klaarstaan voor je kind is misschien nog wel belangrijker dan welke regel dan ook.”

Kijk kritisch naar je eigen voorbeeld

Professor Bogstrand raadt ouders aan het gesprek aan te gaan over de echte gevaren van alcohol: van mentale gezondheid tot sociale schade. “Jongeren zijn slim. Ze begrijpen dondersgoed dat keuzes gevolgen hebben. Geef ze die erkenning.”

Het blijft lastig, erkent hij. “Sommige pubers dreigen zelfs met sterke drank als hun ouders nee zeggen tegen bier of wijn. Toch: ik zou niet toegeven. Zie het als moment om samen stil te staan bij gebruik en voorbeelden—want kinderen letten juist in deze periode enorm op hun ouders.”

Volgens Bogstrand is dit het allerbelangrijkst: “Zorg dat kinderen altijd weten dat ze bij hun ouders terecht kunnen, óók als ze iets doms gedaan hebben. Niet oordelen, maar steunen.”