Zal chocolade, brood, chips en zelfs cosmetica bij Albert Heijn binnenkort duurder worden? De kans bestaat, want in 2025 wordt er serieus gesproken over een speciale belasting op palmolie – een ingrediënt dat in verrassend veel producten zit. En geloof me, daar draait het niet alleen om geld: achter deze plannen schuilt een groter verhaal over ons klimaat en het verdwijnen van bossen wereldwijd.

Komt er een nieuwe belasting om ontbossing tegen te gaan?
Foto: Unsplash

Waarom een belasting op palmolie?

Van je ontbijtbrood tot je favoriete chips en zelfs die plantaardige margarine: palmolie zit overal in. Maar de massale productie ervan, vooral in Zuidoost-Azië, leidt direct tot grootschalige ontbossing. Bossen maken plaats voor palmolieplantages en dat heeft een enorme impact op dierlijke habitats én ons klimaat. Het is een probleem waarvan we in Europa niet direct de gevolgen zien, maar waar we indirect wél een rol in spelen.

Hoe ernstig is het probleem?

Vijftien jaar geleden stond de kwestie wereldwijd onder een vergrootglas, met talloze campagnes, gepassioneerde activisten en die hartverscheurende beelden van dakloze orang-oetans op Borneo. Toch blijkt anno 2025 dat het probleem nog verre van opgelost is. Tussen 1990 en 2020 is er een gebied groter dan de Europese Unie ontbost, grotendeels ten gevolge van palmolieplantages.

Hoewel veel Europese merken – denk aan Unilever of FrieslandCampina – beloven over te stappen op duurzame alternatieven, blijft het aanbod in supermarkten nog altijd voor een groot deel afhankelijk van palmolie die het regenwoud schaadt. De Europese Unie heeft inmiddels strengere regels rondom de import, maar in de praktijk zijn deze vaak lastig te handhaven en omzeilen bedrijven de regelgeving soms via slinkse omwegen.

Hoe werkt zo’n belasting en zijn er voorbeelden?

Frankrijk gaf al het voorbeeld: sinds 2017 betalen importeurs 90 euro belasting per ton palmolie uit niet-duurzame bronnen. Het idee? Door de kosten op te drijven worden producenten gedwongen om duurzamer te werk te gaan, of het nu om voeding of cosmetica gaat. Sommige producten zijn hierdoor merkbaar duurder geworden in Franse winkels – en eerlijk gezegd: het lijkt daar te werken.

Voor Nederland zou een vergelijkbare belasting betekenen dat niet alleen prijsbewuste shoppers, maar ook fabrikanten kritischer naar hun ingrediënten moeten kijken. En ja, dit kan – naast het klimaat – ook invloed hebben op onze gezondheid, omdat palmvetten voor veel Nederlanders een verborgen bron van verzadigd vet zijn.

Wat betekent dit voor u als consument?

• Mogelijk hogere prijzen voor populaire snacks, chocolade en zoetigheden.
• Meer producten met duidelijk duurzaamheidslabel in het schap van Jumbo of Plus.
• Meer transparantie over de herkomst van ingrediënten dankzij strengere EU-regels.

Het lijkt misschien een ver-van-ons-bed-show, maar deze belasting kan daadwerkelijk verschil maken. Simpele keuzes in de supermarkt – zoals vaker kiezen voor producten met het RSPO-keurmerk – helpen mee. Uiteindelijk houden we niet alleen tropische regenwouden in leven, maar maken we ons eigen voedingspatroon ook een stukje gezonder.

Wanneer mogen we de nieuwe belasting verwachten?

Er is nog geen officiële datum voor invoering in Nederland of de rest van de EU, maar de kans groeit dat een palmoliebelasting binnen enkele jaren standaard wordt. Het maatschappelijke en politieke draagvlak is in elk geval groter dan ooit. Blijf het nieuws volgen, want deze verandering raakt ons allemaal – van de bakker om de hoek tot die chocoladereep voor bij de koffie.

Kleine stapjes – zoals bewuster kiezen in de winkel – hebben grote impact. De nieuwe belasting op palmolie is dus meer dan een kostenpost: het is een signaal richting een duurzamere toekomst.