Milieu en duurzaamheid staan de afgelopen jaren in het centrum van het maatschappelijk debat. Overheden, organisaties en zelfs lokale initiatieven in Nederland zoeken constant naar de meest effectieve manieren om de luchtvervuiling te beperken.

Vooral de kosten voor het onderhoud van een belangrijk huishoudelijk apparaat stijgen flink. Denk aan uw warmtepomp of airco – beide onmisbaar in een modern Nederlands huishouden.

Nieuwe EU-wetgeving raakt uw warmtepomp, airco en koelkast

In februari 2024 nam het Europees Parlement nieuwe regels aan voor gefluoreerde broeikasgassen (zogenaamde F-gassen). Die zitten onder meer in koelkasten, airco’s en warmtepompen – apparaten die bijna ieder huishouden wel gebruikt. Dit zijn geen loze maatregelen: het gaat om verordening EU 2024/573, die eerder beleid flink aanscherpt.

Het doel? Het verbruik van deze sterke broeikasgassen tot 2050 fors terugbrengen. Niet voor niets: F-gassen houden de warmte tientallen tot duizenden keren zo efficiënt vast als het bekende CO₂, en dragen zo buitengewoon veel bij aan de opwarming van de aarde.

Wat verandert er precies?

1. Verbod op de verkoop van nieuwe apparaten met hoge emissiewaarden (GWP-waarde)
2. Beperkingen op service en onderhoud van bestaande installaties met hoge GWP (GWP = Global Warming Potential: een maat voor het effect op de opwarming van de aarde. CO₂ geldt als basis met waarde 1; alles daarboven scoort slechter.)
3. Strikte eisen voor recycling en hergebruik van koudemiddelen bij reparaties en bij het afdanken van oude apparaten

Deze wijzigingen komen uit Brussel en raken uiteindelijk bijna alle huishoudens in Nederland.

Wat staat er precies te veranderen (en wanneer)?

De veranderingen worden gefaseerd ingevoerd, maar zijn dichterbij dan men denkt. Vanaf 1 januari 2025 mogen er geen nieuwe systemen met een GWP boven de 750 meer op de markt worden gebracht. Denk hierbij vooral aan split-airco’s en warmtepompen. Voor sommige apparaten, zoals koelkasten en vriezers voor zakelijk gebruik, wordt de grens zelfs verlaagd tot GWP 150.

Vanaf 2027 geldt het verbod ook voor kleine warmtepompen tot 12 kW met een GWP boven de 150.

En de regels worden in 2029, 2032 en 2035 nog verder aangescherpt.

Belangrijk voor bezitters van oudere installaties: vanaf 1 januari 2025 mag onderhoud aan monoblock-warmtepompen of airco’s met een GWP boven de 2500 alleen nog maar met gerecycled F-gas worden uitgevoerd. Nieuw gas met zo’n hoge waarde mag dus simpelweg niet meer worden gebruikt.

Per 1 januari 2026 gaan deze restricties ook gelden voor huiselijke warmtepompen en airco’s die méér dan 2500 GWP scoren. Vooral oudere modellen werken vaak nog met deze gassen, zoals R404A of R507. Voor onderhoud is dan voortaan ook alleen gerecycled of geregenereerd gas toegestaan.

Let op: Vanaf 2032 wordt deze aanpak verdiept en geldt het verbod op nieuwe F-gassen bij servicebeurten al bij GWP 750 en hoger.

Oudere warmtepompen kunnen lastiger onderhoudbaar worden volgens deze regels.

Wat betekent dit voor u?

Wie een ouder apparaat heeft dat draait op een gas met GWP boven de 2500, zal bij reparatie moeten terugvallen op gerecycled (of geregenereerd) gas dat aan de eisen voldoet. En dat leidt vrijwel zeker tot hogere kosten, omdat recycling economisch en technisch een stuk lastiger is. Hoeveel duurder het onderhoud precies wordt, hangt onder meer af van de beschikbaarheid en prijzen van die speciale gassen in de komende jaren. Experts uit de sector verwachten prijsstijgingen van enkele honderden tot vele duizenden euro’s.

Heeft u een nieuwer systeem met een laag GWP? Dan zit u voor nu veilig – al zal ook deze groep uiteindelijk moeten meebewegen met strengere regels.

Praktische tips voor Nederlandse huishoudens

• Controleer nu al het label op uw warmtepomp of airco en noteer het gebruikte koudemiddel en de GWP.
• Plan preventief onderhoud: Nu zijn onderdelen en koudemiddelen nog beter verkrijgbaar en vaak voordeliger dan straks.
• Overweeg om, bij een onvermijdelijke vervanging, direct over te stappen op een systeem met een laag GWP koudemiddel (zoals R32 of natuurlijke alternatieven).
• Vraag bij uw onderhoudsbedrijf – bijvoorbeeld Feenstra of lokale specialisten – naar de plannen en inschattingen voor toekomstige onderhoudskosten.

De nieuwe F-gassen-maatregelen zijn realiteit. Alert zijn loont: zo houdt u controle over uw eigen energiebudget en draagt u bij aan het duurzamer maken van uw huis. Wat u beslist, heeft straks invloed op zowel uw portemonnee als het klimaat van de toekomst.