Het aantal kolencentrales wereldwijd blijft dalen, doordat ze steeds minder rendabel zijn. De investeringskosten in milieuvriendelijke technologieën lopen op en het sluiten ervan blijkt vaak logischer dan voortzetten. Maar er is één opvallende uitzondering: China houdt vast aan kolen.

Protesten tegen kolencentrales en het verbranden van steenkool.
Bron: Pixabay & Pexels

Fossiele energiecentrales – met kolen als hoofdrolspeler – worden steeds schaarser op de mondiale energiemarkt. Ook dit jaar openden er mondjesmaat nieuwe kolencentrales, maar het aantal gesloten centrales lag hoger. Europese landen als Nederland en Duitsland nemen stevig afscheid van kolen, terwijl ook de VS stapsgewijs de stekker uit oude installaties trekt.

Uit betrouwbare cijfers van End Coal en Global Energy Monitor blijkt dat er in de eerste helft van dit jaar wereldwijd 18,3 gigawatt aan nieuwe kolencentrales is opgestart. Tegelijkertijd zijn er centrales met een gezamenlijk vermogen van 21 gigawatt buiten gebruik gesteld. Het snoeien in kolencentrales zet dus echt door.

Volgens milieuorganisaties zijn kolencentrales verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen – vooral CO₂. De terugloop ervan is dus cruciaal voor het behalen van klimaatdoelen, zeker nu het jaar 2030 steeds dichterbij komt.

Kolenmonitor: Waarom groeit alleen China nog?

Toch is er één groot land dat zich onttrekt aan deze trend: China. Ondanks de wereldwijde afname kende China weer een flinke toename van nieuwe kolencentrales. Beijing ziet steenkool nog altijd als een economische zekerheid – vooral tijdens piekmomenten en in gebieden waar groene alternatieven nog onvoldoende beschikbaar zijn.

Bovendien: China was in 2023 wederom ’s werelds grootste producent van steenkool met een spectaculair resultaat van 3,53 miljard ton. Daarmee heeft het bijna meer dan de rest van de wereld bij elkaar.

• 60% van China’s energie komt nog uit kolen
• Belangrijke Chinese energiemarktspelers: State Grid Corporation, China Datang, Huaneng Group
• Kolen wordt vooral lokaal gewonnen en verbruikt; export is marginaal

Wat betekent dit voor Nederland?

Ook bij ons zijn kolencentrales vrijwel geschiedenis. De centrales op de Maasvlakte (Rotterdam) sluiten uiterlijk in 2029 de deuren, en groene alternatieven krijgen steeds meer ruimte. Toch beïnvloedt de Chinese koers uiteindelijk ook de wereldwijde CO₂-uitstoot en daarmee het Nederlandse klimaatbeleid. Het gevolg? De druk op innovaties in duurzame energie en internationale samenwerking neemt fors toe.

Wie slim wil inspelen op deze trend, kan investeren in lokale groene projecten, aandacht hebben voor energiebewustzijn en kritisch kijken naar eigen energiebronnen. Want hoewel de echte ‘kolentijd’ in Europa bijna voorbij is, blijft de mondiale race om schonere bronnen actueel – en razend interessant.