Als we de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs écht willen halen, moeten we verder kijken dan alleen minder uitstoot uit fabrieken en auto’s. Hier in Nederland weet iedereen hoe belangrijk duurzame keuzes zijn – maar onze voeding krijgt nog te weinig aandacht, terwijl het wereldwijde voedselsysteem een enorme bron van broeikasgassen vormt.

Foto: Vrouw die boodschappen doet bij Albert Heijn

Sterke koffie, een plakje kaas en vlees op brood: het lijkt zo Hollands als het maar kan. Maar de wetenschap is duidelijk: zonder aanpassingen aan wat er op ons bord ligt, blijft de klimaatafspraak van maximaal 1,5 graad temperatuurstijging buiten bereik. Onderzoek van Oxford University laat zien dat onze dagelijkse voeding direct invloed heeft op de aarde. We moeten dus ook onze eetgewoonten onder de loep nemen.

Plantaardig eten: De kracht van kleine veranderingen

De productie van dierlijke producten is de grootste uitdaging binnen de voedselindustrie. De veestapel zorgt namelijk voor flink wat methaanuitstoot – en dat is een extreem sterk broeikasgas. In Nederland hebben we tientallen miljoenen landbouwdieren. Alleen al deze sector stoot hier meer broeikasgassen uit dan al het Nederlandse autoverkeer bij elkaar, zo blijkt uit analyses van onder andere Milieudefensie en Greenpeace.

Wat betekent dit voor ons als consument? Een verschuiving richting meer plantaardige voeding is misschien wel het meest impactvolle wat we zelf kunnen doen. Minder vlees en zuivel op je bord is niet “radicaal”; het kan geleidelijk, bijvoorbeeld door vaker voor vleesvervangers van De Vegetarische Slager of eigen vega-recepten te kiezen. En vergeet het terugdringen van voedselverspilling niet – elke weggegooide boterham draagt onnodig bij aan een hogere CO2-uitstoot.

Wat gebeurt er als we niets veranderen?

De boodschap van klimaatexperts is duidelijk: als we wereldwijd doorgaan op dezelfde voet, lopen we het risico dat de gemiddelde temperatuurstijging al binnen één generatie boven de 1,5 graad uitkomt. Elk jaar zien we daarvan de gevolgen: langere droogtes, hevigere stormen en opwarmend zeewater langs de Noordzeekust.

De oplossing? Focus op drie pijlers: voorkom voedselverspilling, reduceer het gebruik van kunstmest en kies vaker plantaardig. Hier ligt niet alleen een verantwoordelijkheid voor consumenten, maar juist ook voor beleidsmakers, supermarkten zoals Jumbo en Lidl, en de horeca. Regelgeving en innovatie binnen de voedselketen moeten de komende jaren prioriteit krijgen als we klimaatverandering écht willen afremmen.

Praktische tips om zelf vandaag al te beginnen

• Kies eens per week voor een volledig plantaardige maaltijd – bijvoorbeeld Indonesische gado gado of een Hollandse stamppot met vega rookworst.
• Check voor je boodschappen doet je voorraad: zo voorkom je dat je eten koopt dat je niet opmaakt.
• Steun lokale initiatieven zoals de Voedselbanken en Too Good To Go, waarmee voedselverspilling actief wordt bestreden.
• Experimenteer met nieuwe producten van Amsterdamse startups als Meet Jack of The Dutch Weed Burger.

Hoe ziet de toekomst eruit?

We staan op een kantelpunt: met bewuste keuzes voor duurzame voeding kunnen we in Nederland een voorbeeld zijn voor Europa. De oplossing is niet ingewikkeld, maar vraagt wel dat iedereen – overheid, bedrijven én wijzelf – verantwoordelijkheid neemt. Laten we als Nederlanders laten zien dat gezond eten en goed doen voor het klimaat hand in hand kunnen gaan. Bewust omgaan met wat op je bord ligt: dát maakt het verschil in 2025.