Ieder van ons heeft zo zijn favoriete zithouding. Sommigen leggen graag de benen ontspannen op een poef, anderen zitten het liefst in kleermakerszit, maar de klassieker blijft: met de benen over elkaar.

Gekruiste benen zien er vaak stijlvol en rustig uit. Toch schuilt er volgens wetenschappers en psychologen meer achter dan u denkt. Uw zithouding zegt namelijk verrassend veel over uw persoonlijkheid, uw gezondheid en hoe u zich op dat moment voelt. En hoewel het zo onschuldig lijkt, is lang zitten met de benen over elkaar zeker niet zonder risico’s.

Meestal zit u zo uit gewoonte, soms uit behoefte aan afstand – en soms vertelt het meer dan u zelf doorhebt.

Wat uw zithouding over u zegt

Zithoudingen zijn een vorm van non-verbale communicatie. Uw lichaam spreekt vaak sneller dan u zelf beseft. Gooi uw been over het andere en u oogt misschien elegant – maar het kan óók laten zien dat u zich wat onzeker voelt of behoefte heeft aan een “beschermend” muurtje. Volgens de Amerikaanse psycholoog Carol Kinsey Goman, deskundige in lichaamstaal, creëren we met het kruisen van onze benen vaak onbewust een persoonlijk beschermingsveld.

Toch is het lang niet altijd zo ingewikkeld: soms zitten we met gekruiste benen gewoon omdat het lekkerder zit – geen diepere lading. Opvallend is wel dat onze voorkeur voor een specifieke houding een culturele achtergrond heeft. In Nederland wordt het vaak als stijlvol ervaren en zie je het veel bij vrouwen in bijvoorbeeld koffiezaken in Utrecht of Den Bosch. In andere landen is het juist not done. Wetenschappelijk onderzoek laat bovendien zien dat mensen met een introverte of bedachtzame aard vaker voor gekruiste benen kiezen. Dit heeft niet altijd met angst te maken, maar juist met een zekere behoefte aan eigen ruimte.

Wist u trouwens dat tijdens sollicitaties of belangrijke vergaderingen deze houding vaak als afstandelijk wordt geïnterpreteerd? Zelfs als u zich eigenlijk gewoon op uw gemak voelt.

Comfortabel? Ja – maar is het goed voor uw gezondheid?

Hoewel het gekruist zitten er elegant uitziet, is uw lichaam er minder blij mee, vooral als u dit langdurig doet. Artsen waarschuwen inmiddels voor de gevolgen: als u te lang met de benen over elkaar zit, raakt de bloedsomloop in de knel. Dit kan tintelingen veroorzaken, of zelfs een doof gevoel in de voeten en benen. En wie dit dag in, dag uit doet, heeft op termijn een verhoogd risico op spataderen.

Harvard Health Publishing meldde bijvoorbeeld dat uw bloeddruk tijdelijk stijgt wanneer u met gekruiste benen zit – een reactie die onschuldig is voor gezonde mensen, maar minder gunstig kan uitpakken voor wie al hypertensie heeft. Daarnaast kan deze houding de onderrug en het bekken extra belasten. Sluipt dit erin als vaste gewoonte (vooral als u steeds dezelfde kant kruist), dan kan het zelfs het verschil tussen beide beenlengtes uitvergroten en zorgen voor rugklachten.

Wat raden Nederlandse fysiotherapeuten aan? Simpel: wissel regelmatig van houding, leun niet onderuit en probeer overdag af en toe te lopen of te rekken. Werkt u thuis of op kantoor in Amsterdam of Eindhoven? Investeer dan in een in hoogte verstelbaar bureau of neem elk uur even pauze voor een korte wandeling.

Een signaal dat het waard is om te herkennen

Net als zoveel kleine dagelijkse dingen zegt ook deze zithouding veel over de connectie tussen lichaam en geest. Soms betekent gekruist zitten simpelweg ‘comfort’, soms routine – en af en toe is het een subtiel seintje aan uw omgeving dat u prijs stelt op een momentje voor uzelf.

Maar let op: herhaling maakt het verschil. Merkt u dat u urenlang aan uw bureau of aan de eettafel met gekruiste benen zit? Probeer alert te zijn. Niet omdat het per se fout is, maar omdat balans voor elk lichaam essentieel is. Wissel de manier waarop u zit, wees bewust van wat goed voelt en geef uzelf de ruimte om te bewegen. Gekruist zitten is op zichzelf geen slechte gewoonte, maar als het uw standaardhouding wordt, kan uw gezondheid daar ongemerkt onder lijden.

Tot slot nog iets voor wie vaak in gezelschap zit – bijvoorbeeld tijdens meetings of sollicitaties. U denkt misschien dat u ontspannen overkomt, maar voor collega’s kan het juist ‘afstandelijk’ of zelfs teruggetrokken lijken, net als gekruiste armen. Let dus op de context en hoe u zich presenteert. Een kleine houding, een groot effect!