De mysterieuze “Grote Pacifische vuilnisbelt” lijkt voor velen een ver-van-mijn-bedshow, maar recent onderzoek van Ocean Cleanup en Wageningen University & Research brengt het probleem verrassend dichtbij. Wist u dat meer dan 90% van het afval in deze drijvende afvalberg uit slechts zes landen komt? En dat de visserijsector hierin een hoofdrol speelt?
Het merendeel van het afval in de Grote Pacifische vuilnisbelt is afkomstig uit zes landen.
Foto: Silke via Pixabay
Waar komt al dat afval vandaan?
Japan, China en Zuid-Korea prijken samen met de Verenigde Staten, Taiwan en Canada bovenaan de lijst van grootste vervuilers van de Grote Pacific Garbage Patch. Dit enorme ‘eiland’ bestaat vooral uit plastic resten – denk aan visnetten, boeien en verpakkingsmateriaal.
Hoe weten wetenschappers dit zo zeker?
De onderzoekers analyseerden duizenden stukken afval die opgepikt werden in het gebied. Niet alles was makkelijk te herleiden, maar etiketten en serienummers gaven vaak alsnog belangrijke aanwijzingen over het land van herkomst. Zo kwam 33,6% van de gelabelde items uit Japan. Opvallend: ruim een kwart van het verzamelde afval bestond uit oude visserijmaterialen.
Hoe schadelijk is visserijafval voor het zeeleven?
- Doodlopende valstrik: Achtergelaten netten blijven vissen, schildpadden en zelfs zeevogels vangen (“spookvissen”).
- Plasticdeeltjes: Door verwering vallen netten uiteen in microplastics, die hun weg vinden naar vissen en uiteindelijk op ons eigen bord belanden.
- Slechtdoorbreekbaar: Kunststof visserijproducten zijn nauwelijks afbreekbaar en blijven tientallen jaren in zee zweven.
Waarom raakt dit ook Nederland?
Onze Noordzee deelt haar wateren en visgronden met landen die aan de bron staan van deze vervuiling. Nederlandse merken zetten in op duurzame visvangst, maar ook bij ons spoelt geregeld afval uit de wereldzeeën aan. Projecten als Schoon Noordzee en lokale beach clean-ups laten zien dat het onderwerp leeft – ook onder Haagse wetsmakers en vissers uit Urk en Katwijk.
Wat kunnen we zelf doen?
- Kies bij uw boodschappen vaker voor MSC- of ASC-gecertificeerde vis.
- Neem deel aan lokale opruimacties: check evenementen van bijvoorbeeld Stichting De Noordzee.
- Overweeg minder (plastic) verpakkingen te gebruiken bij uitstapjes en boodschappen.
- Blijf in gesprek met visserijen en politici over strengere regelgeving en het terugnemen van afgedankte netten.
Een opvallend feit tot slot
Volgens het rapport van Ocean Cleanup uit 2025 is het aandeel herleidbaar afval uit visserij groter dan in eerdere schattingen werd aangenomen. Daarmee is de urgentie toegenomen om niet alleen schoon te maken, maar ook de kraan van plastic afval aan de bron dicht te draaien – en daar kunnen wij vanuit Nederland op blijven aansturen.
