Hoe stilte in ons leven verdwijnt: waarom het vandaag zó lastig is om vijftien minuten in rust door te brengen
09/08/2025 – 05:00
De bekende antropoloog José María Fericgla zet ons aan het denken over een van de populairste trends van deze tijd: meditatie. Volgens hem is het geen spirituele hype of vergeten traditie, maar een moderne uitvinding – een manier om te overleven in onze razendsnelle samenleving. “Vroeger hoefden mensen niet te mediteren, omdat hun dagelijks leven vanzelf momenten van stilte en rust bracht,” stelt Fericgla.
Hij verwijst naar een sprekend experiment: studenten werd gevraagd om vijftien minuten helemaal stil, zonder afleiding, op een stoel te zitten. Kon je dat niet aan, dan mocht je op een knop drukken en jezelf een lichte schok toedienen – als excuus om weer actief te worden of muziek op te zetten. “Weet u hoeveel studenten het volhielden? Niet eens 25%,” merkt Fericgla op.
Vroeger was stilte veel gewoner
Deze anekdote laat zien hoe groot het contrast is met het verleden. Beroepen als herder, landbouwer, visser of mijnwerker vroegen langdurige concentratie, observeren en juist… stilte. “Mensen waren toeschouwers van hun eigen omgeving. Rust en stilte waren simpelweg onderdeel van het dagelijkse leven. Mediteren was niet eens nodig omdat er vanzelf ruimte was voor reflectie”, legt Fericgla uit.
@lqtdradio
De kracht van even helemaal niets doen. 🎙️ Fragment uit aflevering 439 met sociaal antropoloog José María Fericgla, nu volledig te beluisteren op alle platforms en via de link in bio.
♬ origineel geluid – LO QUE TÚ DIGAS Podcast
Waarom meditatie nu belangrijk is
Vandaag de dag is die natuurlijke rust goeddeels verdwenen. Onze agenda’s staan vol herinneringen en pushberichten; zelfs op de trein naar Utrecht of tijdens de lunch op het werk checken we onze telefoon. Die continue prikkelstroom maakt het lastig om simpelweg stil te zijn. Volgens Fericgla moeten wij onszelf daarom bewust tijd gunnen om te pauzeren, bijvoorbeeld via meditatie. “Vandaag is het wél nodig om momenten van rust te plannen“, benadrukt hij.
Wat kunnen we hiervan leren?
- Maak bewuste rustmomenten: Zet gewoon een wekker voor tien minuten stilte. Niks doen is óók doen.
- Herken je triggers: Merk op wanneer je onrustig wordt en meteen afleiding zoekt op sociale media.
- Koester lokale rustplekken: Een wandeling in het Vondelpark of een bankje aan de Amstel geeft je gratis wat vroeger vanzelfsprekend was.
Misschien is dit de grootste les uit ons verleden: rust en reflectie kwamen vanzelf. Nu we die moeten organiseren, is het juist extra waardevol om stilte te koesteren. Is niet-doen soms het beste wat je kunt doen?
