Nieuw onderzoek uit 2025 toont verrassende veerkracht van delen van het Amazonewoud. Terwijl wereldwijd de zorgen over klimaatverandering toenemen, blijkt dat sommige gebieden in het regenwoud beter omgaan met droogtestress dan we altijd aannamen. Maar menselijk ingrijpen blijft een groot probleem.

Foto: Isaac Quesada / Unsplash

Onderzoekers van de Columbia University in New York kwamen onlangs tot een baanbrekende ontdekking: bepaalde delen van het Amazonewoud zijn mogelijk minder kwetsbaar voor verergerende klimaatveranderingen dan tot nu toe gedacht werd. Het Amazonewoud geldt – ook hier in Nederland goed bekend – als een essentiële opslagplaats voor CO2. Zo draagt het aanzienlijk bij aan het vertragen van de wereldwijde klimaatcrisis.

Zijn onze klimaatmodellen toe aan een update?

De meeste modellen die voor klimaatvoorspellingen worden gebruikt, voorspellen dat het Amazonewoud extreem gevoelig is voor droogte. Door veranderende weerpatronen zou het bos op grote schaal kunnen verdrogen, wat rampzalig zou zijn: het zou de opwarming van de aarde alleen maar versnellen.

Maar, en dat is interessant: de studie van Columbia University toont aan dat deze modellen het te somber zien. Waar eerdere aannames wezen op een sterke daling van fotosynthese bij droogtestress in kritieke gebieden, laten metingen zien dat bomen in sommige natte stukken van het regenwoud juist méér fotosynthese vertonen tijdens periodes met drogere lucht. Het Amazonewoud reageert dus slimmer en flexibeler dan gedacht.

Reddingsboei voor het klimaat? Menselijke schade blijft riskant

Waarom gebeurt dit? Wetenschappers vermoeden dat bomen onder stress sneller en efficiënter bladeren aanmaken, die vochtverlies tegengaan. Je zou kunnen zeggen: het bos past zich actief aan veranderende omstandigheden aan. Natuurlijk betekent dit niet dat het woud onaantastbaar is. Ontbossing, vooral door landbouw en branden – een groeiend probleem, óók aangewakkerd door illegale praktijken – vormt nog altijd een enorme bedreiging.

Wat betekent dit voor Nederland en de wereld?

Hoewel het Amazonewoud ver van de Nederlandse bossen en de Veluwe ligt, zijn de gevolgen wereldwijd voelbaar. Het onderzoek geeft hoop dat natuur zich kan aanpassen, mits we haar de kans geven. Voor beleidsmakers, activisten en u als burger liggen er praktische lessen: bescherm bestaande wouden, steun duurzame initiatieven en blijf kritisch op wereldwijde milieupolitiek.

• Bedenk welk (certificaat) hout of producten u koopt
• Vergelijk CO2-compensatie-initiatieven – organisaties als Trees for All zijn actief in zowel Nederland als Zuid-Amerika
• Blijf via lokale media en platforms goed geïnformeerd over de actuele stand van onderzoek

Voor mij als redacteur valt op: ieder onderzoek gooit oude aannames vaak overhoop. Houd dus ook altijd rekening met nieuwe inzichten. Het Amazonewoud is weerbaarder dan gedacht, maar juist nu is onze waakzaamheid onmisbaar.