De expert waarschuwt in een TikTok-video voor de uitdagingen van samenleven met mensen die zichzelf steeds als slachtoffer zien

De bekende psychiater José Carbonell brengt op zijn TikTok-account regelmatig thema’s rondom geestelijke gezondheid onder de aandacht, en zijn recente boodschap heeft in Nederland op sociale media veel reacties losgemaakt. Hij richt zich op een psychologisch fenomeen dat velen herkennen, maar waar weinig écht over wordt gesproken: mensen die uw woorden telkens verdraaien en zich structureel slachtoffer voelen, zelfs als u niets verkeerds bedoelt. “Zij lezen altijd tussen de regels door, voelen zich slachtoffer en geven u vervolgens de schuld van iets wat u nooit zo hebt bedoeld”, legt Carbonell uit.

Volgens Carbonell komt dit gedrag bij zowel familieleden, collega’s op kantoor als in vriendengroepen voor en zorgt het vaak voor gespannen relaties. “Deze mensen geloven heilig in hun eigen interpretatie. Wanneer u probeert uit te leggen dat u geen slechte bedoelingen had, bevestigt dat voor hen juist dat u in de aanval bent gegaan”, benadrukt hij.

De kern volgens Carbonell: iedereen kijkt op zijn eigen manier naar de werkelijkheid, maar sommige mensen doen dat met wantrouwen en hebben oogkleppen op van slachtofferschap. Zij vatten zelfs de meest onschuldige uitspraken op als een aanval. “Ze geven uw woorden een draai, passen ze aan en raken er steeds meer van overtuigd dat u bewust kwetst”, aldus de psychiater.

Dit gedrag zorgt vaak voor eindeloze discussies, want wat u ook zegt, het wordt tegen u gebruikt. Vaak verergert uitleg het misverstand alleen maar. Carbonell stelt: “Het is bijna onmogelijk om echt in gesprek te gaan met iemand die zijn eigen waarheid als de enige juist ziet.”

Zijn advies is niet om te vechten of te overtuigen, maar om te accepteren dat mensen nu eenmaal verschillen. U hoeft iemands pijn niet altijd te valideren, zeker niet als het u raakt.

Gerelateerd

“Er zijn mensen die alles anders zien dan u, die áltijd uw acties zullen herinterpreteren. Laat u daar niet door raken”, geeft Carbonell aan. Hij raadt aan om respect te hebben voor andermans denkwijze, maar tegelijkertijd uzelf emotioneel te beschermen. De truc is om kritiek niet persoonlijk te nemen en een gezonde afstand te bewaren bij overdreven reacties.

Deze mensen zijn overal—op kantoor aan de Amsterdamse Zuidas, tijdens een verjaardag in Utrecht of gewoon thuis aan de keukentafel. Gevestigde Nederlandse bedrijven als ASML of NPO kampen op de werkvloer ook met dergelijke gevoeligheden. Carbonell stelt: “Hoe harder u hen probeert te overtuigen, hoe meer u hun idee voedt dat u iets kwaads in de zin hebt.”

Kies liever voor begrip met duidelijke grenzen. Sommigen hebben het nodig om slachtoffer te zijn om zichzelf te begrijpen of een gevoel te verklaren. “Het gaat er niet om dat u ze gelijk geeft, maar om te ontdekken tot waar u kunt meegaan zonder uzelf te verliezen”, vat Carbonell samen.

• Marian Rojas Estapé, psychiater: “Veel relatiecrises ontstaan als een van de twee blijft hangen in een negatieve mindset—dan is praten vrijwel onmogelijk”
• Gabriela Prieto, psycholoog: “Een angstaanval is feitelijk een moment waarop je overweldigd raakt door gevoelens die niet meer te controleren zijn”

Met zijn nieuwste video benadrukt José Carbonell dus het belang van respect voor andersdenkenden, zonder dat u constant op eieren hoeft te lopen. Iedereen heeft een eigen bril, maar u mag die van uzelf nooit verliezen.