Verbied reclame voor fossiele brandstoffen: net zo schadelijk als tabaksreclame, vindt VN-chef

VN-leider António Guterres vindt dat reclame voor benzine, kolen en gas verboden moet worden: het schaadt het klimaat net zo als tabaksreclame onze gezondheid. Dit artikel legt uit hoe zo'n verbod eruit zou kunnen zien, welke rol Nederlandse bedrijven spelen en wat u zelf kunt doen.

Verspreid de liefde

Reclame voor benzine, kolen of gas is anno 2025 volgens de Verenigde Naties een van de grootste bedreigingen voor onze planeet – en vergelijkbaar qua impact met de gevaren van tabaksreclame voor de volksgezondheid. VN-secretaris-generaal António Guterres roept daarom op tot een volledig verbod op fossiele-brandstofreclame. Hij vindt dat ook Nederlandse reclamebureaus meteen moeten stoppen met campagnes voor olie- en gasbedrijven zoals Shell of NAM.

António Guterres tijdens zijn toespraak in het American Museum of Natural History

Volgens Guterres verspreiden fossielebrandstofbedrijven actief desinformatie en belemmeren ze de omschakeling naar schone energie. Terwijl klimaatwetenschappers waarschuwen voor versnelde opwarming en zware weersomstandigheden – denk aan de overstromingen langs de Maas of recordhitte in Zuid-Europa afgelopen jaar – investeren oliereuzen nog steeds miljarden in olie- en gaswinning. Guterres pleit voor directe stopzetting van nieuwe contracten door reclamebureaus in deze sector en meer bescherming van ecosystemen zoals de Waddenzee, die juist CO₂ uit de lucht halen. Ook de Nederlandse overheid kan volgens hem strenger reguleren en investeringen in duurzame energie stimuleren.

De rol van media en reclame

Media en reclamebureaus dragen volgens Guterres een morele verantwoordelijkheid. Zij moeten geen misleidende boodschappen verspreiden of schadelijke praktijken normaliseren. “De reclame-industrie hoort juist deel van de oplossing te zijn, niet het probleem,” stelt hij. Guterres moedigt bureau’s als Nederland’s eigen Dentsu of TBWA\NEBOKO aan om duurzame innovatie en schone energie actief te promoten.

Waarom zo’n verbod belangrijk is

  • Fossiele reclame beïnvloedt bewustzijn en keuzes van miljoenen mensen
  • Het normaliseert CO₂-intensief gedrag – zoals kort vliegen binnen Europa of de auto pakken voor kleine afstanden, terwijl alternatieven voorhanden zijn
  • Tabaksreclame werd eerder verboden vanwege gezondheidsrisico’s – fossiele brandstoffen vormen nu een even grote bedreiging, maar dan voor het hele milieu

Nederlandse initiatieven en kansen

Ook in Nederland groeit het bewustzijn. Zo besloot Amsterdam recent als eerste stad ter wereld om geen fossiele reclame meer toe te staan in de metro en op bushokjes. Steeds meer gemeenten willen fossielvrije contracten met reclame-exploitanten zoals JCDecaux of Clear Channel. En consumenten worden mondiger: veel mensen wisselen van energieleverancier naar groene alternatieven, of kiezen bewust voor een elektrische fiets of deelauto.

Investeren in een duurzame toekomst

Investeren in hernieuwbare energiebronnen, als wind uit de Noordzee of zonneparken in Flevoland, levert naast CO₂-reductie ook economische kansen en banen op. Guterres benadrukt dat schone techniek inmiddels geen toekomstmuziek meer is: Nederland loopt wereldwijd voorop met innovatieve start-ups, van batterijtechnologie tot circulair bouwen.

Urgentie: tijd voor actie

De VN-chef is duidelijk: halve maatregelen zijn niet genoeg. “We moeten nú handelen om onze planeet leefbaar te houden voor toekomstige generaties.” Het afgelopen jaar zagen we immers extreme droogte, bosbranden en overstromingen – allemaal gevolgen van klimaatverandering die niemand meer kan negeren.

Wat kunt u zelf doen?

  • Kies voor duurzame (energie)leveranciers
  • Laat uw stem horen richting lokale politici en steun een fossielvrij reclamebeleid
  • Deel deze kennis: vertel in uw netwerk waarom fossiele reclame achterhaald is

Guterres’ pleidooi voor een verbod op fossiele-brandstofreclame markeert een kantelpunt. Komt er daadwerkelijk een breed verbod, dan zal niet alleen het imago van deze sector veranderen, maar zal de aandacht meer verschuiven naar schone alternatieven. U kunt er al vandaag mee beginnen het verschil te maken.

Deze stap is onderdeel van het bredere VN-beleid om duurzame ontwikkeling te versnellen en biodiversiteit te beschermen. Alleen met gezamenlijke inzet – van overheden, bedrijven én burgers – is een echt duurzame toekomst haalbaar.