Soms zijn de realiteit en de mooie woorden van een bedrijf pijnlijk ver uit elkaar. Een onderneming uit de regio Kouřim, die zichzelf afficheert als ‘natuurbeschermer’, heeft honderden vierkante meters bos gekapt en vervolgens volgestort met afval. Toen de milieuinspectie langskwam, hield de directie vol dat dit “noodzakelijk was voor natuureducatie”. Helaas overtuigde dit verhaal de toezichthouders allerminst.

Van bos naar vuilstort: wat is er precies gebeurd?

De zaak draait om het bedrijf BEST Market s.r.o, dat in 2020 een stuk bosgrond van 1,2 hectare kocht in Kouřim. Zonder vergunning zijn toen alle bomen op een oppervlak van 800 vierkante meter weggemaaid. De omgewerkte grond werd afgegraven, de bovenste laag vegetatie verwijderd en alles geëgaliseerd met grind en zand.

En dat was nog maar het begin: op de kale ondergrond verschenen bouwketen, een chemisch toilet, stapels huisraad, tuinmeubilair, oude koelkasten en zelfs een camper met kano op het dak. Auto’s, bouwafval en andere spullen volgden snel. De officiële verklaring van het bedrijf? “We hebben deze dingen nodig voor het aanleggen van educatieve natuurpaden die bijdragen aan het behoud van het bos.”

Milieuinspectie grijpt in – boetes volgen

De Tsjechische Milieuinspectie vond het allemaal weinig met natuurbehoud te maken hebben. Er werd een herstelmaatregel opgelegd: al het afval en aangevoerde materiaal moest verdwijnen, het terrein opnieuw beplant worden, en het illegaal gekapte stuk bos hersteld. Op het niet opvolgen van deze instructies stond in eerste instantie een boete van maar liefst 240.000 kroon (in 2025 omgerekend circa €9.500).

• Verwijderen van afval niet uitgevoerd
• Terreinherstel gehouden bij praatjes, niet bij daden
• Bedrijf reageerde niet op formele communicatie vanuit de overheid

Geen respect voor de regels: boete na boete

Bij een tweede controle, in februari 2022, bleek dat het ‘natuurbeschermende bedrijf’ weinig geleerd had. Het terrein lag opnieuw bezaaid met restanten van huisraad; de beloofde herbebossing vond niet plaats. De milieuinspectie trok opnieuw aan de bel en legde ditmaal een boete van 290.000 kroon op (ruim €11.500).

Wat zegt dit over toezicht op natuurbescherming?

Als ervaren redacteur, die tal van conflicten tussen bedrijven en milieutoezicht volgt, zie ik hier een schrijnend voorbeeld van greenwashing. Steeds vaker zien we in Nederland initiatieven met een duurzaam sausje, die uiteindelijk vooral winstbejag of gemak dienen. Natuurlijk moet een bedrijf ruimte hebben om bijvoorbeeld een informatiebord te plaatsen, maar het kappen van een bosgebied en ‘tijdelijk’ veranderen in een stortplaats? Dat slaat elke brug over.

De gemeente Utrecht, Staatsbosbeheer en tal van lokale groene initiatieven laten zien dat het ook anders kan: zij werken samen met buurtbewoners aan échte bescherming – denk aan het omvormen van oude industriegrond tot stadsbos of het lokaal conserveren van heidevelden.

Wat kunt u hiervan leren?

• Controleer altijd vergunningen: Een natuurproject zonder vergunning kan straks terugkomen als boomerang.
• Laat afvalverwerking aan professionals over: Onjuist gestort afval is niet alleen milieuonvriendelijk, maar ook strafbaar.
• Kijk kritisch naar ‘groene’ projecten: Vraag na of herstel écht plaatsvindt, en of projecten transparant zijn voor de buurt.
• Meld misstanden: Zag u verdacht gedrag in uw omgeving? Neem altijd contact op met uw lokale milieudienst of boswachterij.

Samenvatting: oprechtheid is cruciaal

Wie de natuur wil beschermen, doet dit met open vizier én schone handen. Deze zaak uit Kouřim laat duidelijk zien waar het fout kan gaan als woorden niet stroken met daden. Laten we daar in Nederland – waar we aan onze natuur hechten – scherp op blijven.