De aanstaande hervorming van het rijbewijssysteem zorgt voor ongekende drukte bij de loketten. Voor veel ouderen in Nederland is een auto geen luxe, maar bittere noodzaak: mobiliteit betekent zelfstandigheid, sociale contacten en toegang tot medische zorg.

Onhoudbare wachttijden: het nieuwe normaal?

Sinds de aankondiging van de nieuwe regels, die in januari 2026 ingaan, lopen de wachttijden voor een verlenging of herkeuring razendsnel op. Regionale CBR-locaties, van Groningen tot Maastricht, worden bedolven onder de aanvragen. Het doel – een veiliger verkeer door herbeoordeling van senioren achter het stuur – pakt uit als een knelpunt voor iedereen boven de 75.

Verhalen uit de praktijk

Neem bijvoorbeeld Jan uit Amersfoort, 74 jaar: “Ik wilde netjes op tijd mijn rijbewijs laten verlengen, maar kreeg te horen dat de eerstvolgende mogelijkheid over negen maanden is. Zonder auto strand ik letterlijk: mijn huisarts, familie en zelfs de markt zijn dan buiten bereik.”

“Zo’n wachttijd haalt de bodem onder je dagelijks leven weg. Het frustreert en maakt je afhankelijk.”

De impact voor senioren is enorm

Voor meer dan 350.000 Nederlanders vormt deze situatie een directe bedreiging voor hun zelfstandigheid. Zeker in regio’s met beperkte OV-verbindingen – denk aan de Achterhoek, Friesland of Zeeuws-Vlaanderen – speelt de auto een sleutelrol. Senioren zijn vaak afhankelijk van hun voertuig voor essentiële zaken als boodschappen, hobby’s en ziekenhuisafspraken.

Creatieve (tijdelijke) oplossingen op lokaal niveau

Gelukkig ontstaan er in veel gemeenten nieuwe initiatieven om de klap op te vangen. Zo zetten vrijwilligersorganisaties extra pendelbussen en carpool-regelingen op. De gemeente Utrecht voert sinds kort een flexibel vervoerproject voor medische afspraken, en in Brabant springt lokale vereniging “SeniorenMobi” bij met gratis ritten voor ouderen zonder alternatief.

• Flexibele vervoersregelingen gericht op doktersbezoeken
• Lokale carpoolgroepen met buurtbewoners
• Gratis shuttlebusjes, geregeld door de gemeente of welzijnsstichtingen

Noodzakelijke verandering, maar behoorlijk frustrerend

De strengere beoordeling is bedoeld om de verkeersveiligheid te waarborgen. Niemand wil hogere ongevalscijfers door onbevoegde bestuurders. Maar: de gebrekkige voorbereiding leidt nu tot een chaos bij de CBR-aanvragen. Veel betrokkenen voelen zich overvallen en missen goede informatie.

Reactie van de overheid en CBR

Na kritische signalen uit onder meer het Landelijk Ouderenfonds en patiëntenverenigingen beloven de rijksoverheid en het CBR extra keuringsplekken, langere openingstijden en zelfs tijdelijke verlengingen van verlopen rijbewijzen voor senioren. Er wordt gesproken over spoedbuslijnen voor plattelandsgebieden, maar voor veel mensen komt hulp te laat.

Sandra, 78 (Rotterdam): “Dit zijn geen problemen voor volgend jaar, maar voor nu. Mijn dochter woont in Den Haag en ik wil naar haar bruiloft kunnen rijden, niet pas volgend najaar.” Haar verhaal staat niet op zichzelf: deze kwestie raakt duizenden gezinnen.

Wat kunt u nu doen?

• Controleer direct de geldigheid van uw rijbewijs en plan zo vroeg mogelijk een aanvraag.
• Overweeg alternatieve vormen van vervoer: kijk of u gebruik kunt maken van lokale vrijwilligersinitiatieven of vervoer op maat.
• Blijf in contact met zorgverleners: vraag om hulp bij vervoer als afspraken dreigen te vervallen.
• Nemen wachttijden absurde vormen aan? Meld het bij uw gemeente: lokale politiek kan soms druk uitoefenen om tijdelijke oplossingen op te schalen.

De balans tussen veiligheid en leefbaarheid

De hervorming is op lange termijn nodig, daar is vrijwel iedereen het over eens. Maar de huidige aanpak mist het maatwerk wat kwetsbare groepen nodig hebben. Gelukkig zijn er veel Nederlanders die zich inzetten voor hun oudere buurtgenoten. Toch blijft structurele aandacht vanuit Den Haag én lokale besturen essentieel, zodat niemand in het verkeer – of daarbuiten – buiten de boot valt.

Het mobiliteitsbeleid van de toekomst vraagt om een betere infrastructuur, meer maatwerk en een luisterend oor voor signalen uit de samenleving. Hopelijk kunnen we in de komende maanden én jaren voorkomen dat zulke schrijnende situaties zich herhalen.