De lange nasleep van de lozing van een toxische stof in de rivier de Sázava is tot een einde gekomen. De Tsjechische milieuinspectie heeft het verantwoordelijke bedrijf een boete opgelegd van 250.000 Tsjechische kronen. Het bedrijf ging in beroep, maar het Ministerie van Milieu bevestigde de sanctie—vooral omdat dit een ernstige overtreding van de waterwet betreft.

Laboratoriumanalyse / illustratieve foto
Foto: Bokskapet via Pixabay

Hoe kwam de stof in de rivier terecht?

Al in 2019 werd door een routinecontrole van de Vltava Waterbeheerder de aanwezigheid van propiconazool—een giftige stof—in de Sázava vastgesteld. Direct daarna zijn het milieutoezicht en de Watermaatschappij samen op onderzoek uitgegaan. Het spoor leidde snel naar het bedrijf PKS Okna in Žďár nad Sázavou. Het bedrijf gebruikte propiconazool, verwerkt in de kleurstof Zowo-tec 203, bij het coaten van houten ramen en deuren.

Hoewel PKS Okna een speciale spuitcabine gebruikte, werd het schoonmaakwater — dat nog resten van propiconazool bevatte — afgevoerd via een intern reinigingssysteem. Maar: dit systeem filterde de stof niet volledig uit het afvalwater. Het verontreinigde water kwam zo in de bedrijfsriolering terecht, welke vervolgens was aangesloten op het gemeentelijke riool. Via deze route belandde propiconazool uiteindelijk in de Sázava.

Bedrijf toonde medewerking, maar de sanctie blijft staan

Volgens de inspectie werkte PKS Okna tijdens het onderzoek samen, en probeerde het de oorzaak van de vervuiling snel op te sporen en op te lossen. Het bedrijf investeerde in nieuwe waterzuiveringstechniek en liet de interne riolering zelfs twee keer extra reinigen. Dit alles heeft bijgedragen aan het verlagen van de opgelegde boete.

• Het bedrijf ondernam directe actie na het incident
• Nieuwe apparatuur werd aangeschaft om milieuschade te voorkomen
• Herhaalde controles en sanering van het rioolnetwerk

Desondanks vond PKS Okna het boetebedrag niet proportioneel en ging in beroep. Maar het Tsjechische Ministerie van Milieu stelde in 2025 dat het lozen van water met gevaarlijke stoffen tot de zwaarste milieudelicten behoort. Het beroep werd verworpen. De boete van 250.000 kronen is nu onherroepelijk.

Waarom is propiconazool zo gevaarlijk?

Propiconazool wordt veel gebruikt in de landbouw, maar ook bij onderhoud van golfbanen en de behandeling van houtproducten. De stof is bijzonder schadelijk voor waterorganismen en kan ook bij vogels ernstige toxiciteit veroorzaken. In Nederland staat deze stof ook bekend als milieuonvriendelijk, en het hanteren van propiconazool in waterdichte systemen is hier dan ook wettelijk verplicht.

Wat kunt u hier als ondernemer of burger van leren?

• Controleer regelmatig de afvoer van gevaarlijke (rest)stoffen binnen uw bedrijf
• Investeer in moderne zuiveringsinstallaties—zoals vele systemen van de Nederlandse merken Aquanova en Nijhuis Industries
• Neem bij het minste vermoeden van lekkage of verontreiniging direct contact op met de lokale autoriteiten
• Weet welke stoffen binnen uw sector onder het ‘zeer gevaarlijk’ regime vallen

Dit incident uit Tsjechië is een voorbeeld dat Europa-breed relevant is. Ook in Nederland zijn waterkwaliteit en handhaving van milieuwetten belangrijke thema’s in 2025—zeker gezien de toenemende druk op onze waterwegen.

Verrassende feiten

• Wist u dat propiconazool sinds 2024 in delen van de EU niet meer mag worden toegepast op sportvelden?
• Steeds meer Nederlandse gemeenten belonen bedrijven die aantoonbaar investeren in milieuvriendelijke productiemethodes met lagere afvalstoffenheffingen.

Kortom: een boete is pijnlijk, maar vaak het laatste redmiddel om milieubewust handelen af te dwingen. Neem geen risico, bescherm uw water—en daarmee de natuur—voor de toekomst.