Het drastisch terugdringen van vleesproductie – een grote bron van broeikasgasemissies – laat in 2025 nog steeds op zich wachten. Nieuwe rapporten laten zien dat internationale financiële instellingen, waaronder grote banken, deze industrie stevig blijven financieren. Wat betekent dit voor Nederland, waar vleesconsumptie traditie getrouw hoog ligt?

Vleesconsumptie in Nederland: geen daling ondanks kritiek

Hoewel organisaties zoals Milieudefensie en Natuur & Milieu al jaren waarschuwen voor de ecologische impact van de intensieve veeteelt, blijft het vleesverbruik eerder stabiel dan dalend. De uitstoot van broeikasgassen door de vleesindustrie is enorm: volgens recente cijfers draagt de sector wereldwijd fors bij aan de totale emissies.

Banken als verborgen motor achter vleesindustrie

Uit het rapport van Feedback blijkt dat internationale banken tussen 2015 en 2023 bijna 77 miljard dollar investeerden in de vlees- en zuivelindustrie. Drie van de grootste spelers zijn Bank of America, Barclays en JPMorgan Chase. Niet alleen banken, maar ook investeringsfondsen zoals BlackRock, Vanguard en Capital Group leveren aanzienlijke financiële steun aan bedrijven die zich richten op de intensieve veeteelt.

• Bank of America: $29 miljard
• Barclays: $28 miljard
• JPMorgan Chase: $27 miljard

Veel van deze financiële giganten hebben zich publiekelijk gecommitteerd aan klimaatafspraken en het voorkomen van ontbossing, maar in de praktijk zijn de investeringen in vervuilende sectoren nog altijd aanzienlijk. Ook Nederlandse banken als ING en Rabobank krijgen regelmatig kritiek op hun leningen aan veehouderijen.

Vleesbelasting als prikkel voor minder consumptie

Het verlagen van onze inname van dierlijke eiwitten en het krimpen van veestapels is volgens verschillende onderzoeken een van de effectiefste manieren om de landbouwuitstoot omlaag te brengen. In Duitsland pleitte minister van Volksgezondheid Karl Lauterbach recent voor een specifieke belasting op vlees, gesteund door minister van Landbouw Cem Özdemir, om zo de consumptie en dus de uitstoot te laten dalen.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving kunnen vergelijkbare maatregelen ook in Nederland zorgen voor een duurzamere eetgewoonte. De recente discussies over vleesbelasting worden hier steeds serieuzer gevoerd – met voor- én tegenstanders uit politiek, landbouw en supermarktbranche (Albert Heijn, Jumbo).

Doelstelling: 61% minder emissies voor 2036

Wetenschappers en internationale klimaatafspraken onderstrepen dat de uitstoot door de veehouderij in westerse landen voor 2036 met ruim 60% moet dalen om het Parijs-akkoord te halen. In rijkere landen wordt dan ook gekeken naar versnelde afbouw van de veestapel en alternatieven als plantaardige eiwitten en lokaal geproduceerd vlees van kleinere boerderijen.

Wat kunt u zelf doen?

• Denk eens aan een ‘meatless Monday’ of probeer vaker vleesvervangers van lokale merken zoals De Vegetarische Slager of Vivera.
• Koop bewust – minder, maar beter: biologisch vlees van Nederlandse boerderijen heeft vaak een lagere impact.
• Maak uw mening kenbaar bij politieke partijen en organisaties, zeker nu de discussie over vleesbelasting ook in Den Haag op scherp staat.

Ondanks de trage veranderingen vanuit de industrie en banken, kan de consument in Nederland met kleine, bewuste keuzes wel degelijk het verschil maken. De komende jaren zal duidelijk worden of politiek en financiële sector hun verantwoordelijkheden serieuzer nemen. Eén ding is zeker: de toekomst van ons voedsel is volop in beweging.