Volgens milieuorganisaties heeft Staatsbosbeheer (Lesy ČR) illegaal bomen gekapt in de unieke beukenbossen van het Tsjechische Ertsgebergte. De eigen woordvoerder van het bedrijf heeft de fout erkend, maar tot nu toe zijn er geen maatregelen genomen om de schade te herstellen. Greenpeace heeft daarom in 2025 officieel een klacht ingediend bij de Tsjechische milieuinspectie.

Hoe kon deze illegale kap gebeuren?

Uit het officiële statement van Greenpeace blijkt dat Lesy ČR meerdere hectares zeldzaam bos heeft gekapt in het Oostelijk Ertsgebergte, een Natura 2000-gebied dat Europees wordt beschermd. Overigens gaf de bedrijfswoordvoerder eerder toe dat de kap in de gebieden rond Telnice en Litvínov zonder de juiste vergunningen heeft plaatsgevonden.

Het staatsbedrijf vroeg al in december 2020 een kapvergunning aan, maar kreeg tot vandaag geen reactie van de autoriteiten. Ondanks het ontbreken van toestemming, zijn er toch hectares bos verdwenen – zonder dat er een plan ligt om de ontstane milieuschade te herstellen of te compenseren.

Greenpeace eist onderzoek en strengere maatregelen

Greenpeace heeft een klacht ingediend bij de milieuinspectie, met de eis dat er een overtredingsprocedure tegen Lesy ČR wordt gestart. Volgens de milieuorganisatie heeft de kap geleid tot aanzienlijke en niet te herstellen schade aan de natuur. Daarom eisen ze niet alleen een verbod op verdere kap van oude bossen in het gebied, maar ook een hoge boete voor het staatsbedrijf.

“Door bomen te kappen die dateren uit de tijd van Maria Theresia en Jozef II, heeft Staatsbosbeheer een uniek bos en het lokale ecosysteem onherstelbare schade toegebracht. Wij stellen voor om in omliggende gebieden alle kap van bomen ouder dan 100 jaar te verbieden, als minimale compensatie voor het verlies. Verder vragen we om een boete binnen het hoogste bereik van het wettelijke strafmaximum – want anders ontstaat het risico dat winst uit illegale houtkap gezien wordt als business as usual,” zegt Nikol Krejčová van Greenpeace Tsjechië.

Bescherming van beukenbossen: waarom het zo belangrijk is

Greenpeace pleit al jarenlang voor het instellen van een groot beschermingsgebied in het Ertsgebergte, met echte natuurbescherming zonder menselijke ingrepen. De locatie is volgens de Tsjechische natuur- en landschapsbeschermingsautoriteit bovendien officieel aangewezen als kansrijk voor het uitroepen van een beschermd natuurgebied. Lokale leiders in de regio Ústí hebben dit voorstel in het verleden al gesteund.

“Oude bossen, zoals de nu getroffen beukenbossen, zijn onmisbaar voor zeldzame dier- en plantensoorten die je niet vindt in gewone productiebossen. Juist op Europees niveau moeten zulke unieke gebieden een voorbeeld worden van echte bescherming. De EU-natuurstrategie schrijft strikte bescherming van 10% van het grondgebied voor – het Ertsgebergte kan hierin een sleutelrol spelen. Helaas blijkt weer hoe kwetsbaar deze bossen nog altijd zijn,” aldus Jaromír Kyzour, juridisch expert bij Greenpeace.

Natura 2000 en UNESCO: Europees erfgoed in gevaar

Net als de Jizerské Beukenbossen vallen de bossen van het Ertsgebergte onder het Europese Natura 2000-netwerk, bedoeld voor het beschermen van zeldzame habitats en soorten. De nog bekendere Jizerské Bossen zijn sinds juli 2021 opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Zulke aanduidingen onderstrepen het unieke karakter van de bomen en het landschap die nu bedreigd zijn door illegale kap.

Wat kunt u zelf doen?

• Volg regionale natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten of Greenpeace Nederland voor nieuws en acties rond bosbeheer.
• Overweeg een petitie te ondertekenen of uw burgerlijke stem te laten horen bij beleidsmakers in Den Haag of op regionaal niveau.
• Bezoek zelf beschermde gebieden zoals de Utrechtse Heuvelrug of de Veluwe voor inspiratie en bewustwording.

De discussie over verantwoord bosbeheer wordt in 2025 niet alleen in Tsjechië, maar ook in Nederland steeds relevanter. Meer weten over manieren om bossen in Nederland en Europa effectief te beschermen? Deel dit artikel en blijf betrokken, want iedere stem maakt verschil voor de natuur van de toekomst.